E-commerce wacht spannend jaar

Online diensten hopen op herstel. 92 procent boodschappen werd vorig jaar nog in supermarkt aangeschaft

Consumenten raakten eraan gewend om meer geld online uit te geven. De branchevereniging voor thuiswinkelen verwacht dat consumenten dit jaar ook veel online blijven kopen, ‘de groei zal weer de vorm aannemen van vóór de coronapandemie’. Opvallend is het uitblijven van dé grote klapper voor online supermarkten in 2021. Ondanks lockdowns, quarantaine en beperkingen snoepte de online supermarkt maar twee procent af van de supers in de buurt.

Dat online bestedingen van Nederlandse consumenten onder invloed van de lockdowns en de coronapandemie rocket high gingen was wel een tijd bekend. 2021 gaat uitkomen op 30,6 miljard euro, wat een stijging betekent van 16% ten opzichte van 2020. Er zijn 373 miljoen online aankopen gedaan, een groei van 13% vergeleken met 2020. Dat werd vandaag bekend gemaakt met de presentatie van de nieuwste cijfers van de Thuiswinkel Markt Monitor, het onderzoek naar online consumentenbestedingen in Nederland. Het onderzoek wordt door GfK uitgevoerd, in opdracht van Thuiswinkel.org en Retail Insiders, in samenwerking met PostNL, Betaalvereniging Nederland en Currence.

Corona-effect of blijvende trend?

De groei in online bestedingen was in 2019 (voor de uitbraak van COVID-19) en 2020 respectievelijk 3% en 6%, maar in 2021 steeg dat naar 16%. Aan het begin van de pandemie werd nog wel verondersteld dat de lockdowns zouden bijdragen aan de definitieve doorbraak van online ten koste van fysieke retail, maar zo stellig durven de opdrachtgevers van het onderzoek het niet te brengen: ‘De online groei werd opnieuw aangewakkerd door de coronamaatregelen, zoals de sluiting van niet-essentiële winkels in het eerste kwartaal en eind vierde kwartaal. Hierdoor hebben consumenten in 2021 opnieuw meer online aankopen gedaan’ zegt Marlene ten Ham, directeur Thuiswinkel.org in een persbericht. De organisatie noemt het opvallend dat het totale bedrag dat een consument online besteedt is toegenomen: van € 1900 naar € 2180, een stijging van 15%. Consumenten raken eraan gewend om meer geld online uit te geven.

Online diensten noteerden in het eerste kwartaal dieprode cijfers

 

In 2021 zijn vooral de online aankopen van producten gestegen. In het eerste kwartaal van 2021 – met strenge lockdown en zelfs een avondklok – kochten consumenten massaal producten online (+43%), in het tweede en derde kwartaal noteerde de productensector een bescheiden groei van 5% en 8% en in het vierde kwartaal was er zelfs sprake van een krimp van 1%.

Online diensten – met name reizen – noteerden in het eerste kwartaal dieprode cijfers (-52% in online aankopen), maar in het vierde kwartaal lieten ze juist een stijging van 63% zien. In absolute getallen zit de dienstensector nog ver onder het niveau van voor corona. Dit jaar waren de online bestedingen aan diensten € 7,8 miljard versus € 10,8 miljard in 2019. Thuiswinkel verwacht wel dat de groei in 2022 zal doorzetten en de online bestedingen van diensten voorbij het niveau van 2019 zullen groeien. Opvallend is dat Thuisinkel in zijn prognose met geen woord rept over de eventuele gevolgen – en dus onzekerheden – van hoge inflatie, hoge brandstofprijzen en mogelijk afnemend consumentenvertrouwen als gevolg van de oorlog in Oekraïne voor 2022.

‘Het aandeel van online boodschappen steeg van 6% naar 8%’

 

De sterkste stijging in de online bestedingen is op dit moment toebedeeld aan Pakketreizen (+42%), Losse Vliegtickets en Accommodaties (+33%), Tickets voor Attracties en Evenementen (+32%). In de categorieën DIY/Garden en Sport & Recreatie is momenteel juist sprake van een daling. Volgens Thuiswinkel valt die te verklaren door de sterke stijging ervan in 2020. Tijdens de eerste lockdown kochten consumenten massaal producten om hun huis op te knappen en thuis te kunnen sporten, hierdoor is er in 2021 minder online vraag naar deze producten. Het onderzoek wijst niet uit of die producten en diensten inmiddels weer vaker offline worden aangeschaft.

Online boodschappen

Misschien de spannendste branche is die van de online supermarkten, die in 2021 enorm profiteerden van de lockdowns. In heel 2021 was sprake van een groei van 28% in de online bestedingen, maar juist hier kan in het komend jaar een grote klap vallen door groter kostenbewustzijn, stijgende vervoerskosten en grondstofprijzen. Het aandeel van online bestedingen aan boodschappen steeg van 6% naar 8%. 2,4 miljoen huishoudens kocht in het vierde kwartaal online, maar onbekend is in welke mate de lockdown van december 2021 in combinatie met sluiting van de restaurants én de veelal thuis doorgebrachte feestdagen voor een beeld zorgen waar een pijl op te trekken valt. Al met al werden ook in het door pandemie, quarantaines en lockdowns geplaagde 2021 nog altijd 92% van alle boodschappen aangeschaft in een fysieke winkel. Dat afgezet tegen de gigantische investeringen door de grote supers, flitsbezorgers en web-only’s als Picnic maakt dat 2022 een jaar van de waarheid lijkt te worden voor de online boodschappenbezorgers.