Excellent innoveren: niet outside maar juist inside the box

14 februari 2022, 06:00

Niet het idee zelf, maar de wijze waarop het tot stand komt is vaak bepalend voor het succes.

Dat ‘inside de box denken’ tot bijzondere vernieuwingen kan leiden, bewijst dit verrassende concept: het hybride vervoersysteem voor de lange afstand. Een idee dat bouwt op wat we kennen: de trein en het vliegtuig. Of dit concept een succes zal worden is nog een vraag en afhankelijk van veel factoren. Maar de kans dát hier een potentieel succesvol idee is ontwikkeld is wel groot. Niet vanwege het idee zelf, maar vooral door de wijze waarop het tot stand is gekomen: ‘creativiteit inside the box’!

Ideeën met potentie zijn vaak dichter bij dan je wel denkt. Zo wees onderzoek uit dat 70% van de succesvolle innovaties te herleiden is tot vijf vaste denkpatronen. Door deze patronen bewust toe te passen tijdens de ideeontwikkeling is de kans op een succesvol idee groot. Dit was de basis voor een ‘systematische’ brainstorm-methode, ook wel bekend onder de naam SIT [1].

Een elektrische trein met de eigenschappen van een vliegtuig

Waar de meeste brainstormtechnieken uitgaan van inzicht in de wensen en behoeften van klanten en technologische ontwikkelingen in de context van de organisatie, wordt bij deze methode een derde element toegevoegd: een bestaand product of dienst. Door vervolgens ‘de interne code van het product te kraken’ wordt een bestaand product open gebroken en de deur geopend voor spannende nieuwe concepten. En dat is wat bij dit voorbeeld precies gebeurd is. Een elektrische trein met de eigenschappen van een vliegtuig. Zo snel als een vliegtuig, met het aantal passagiers van een trein. Elektrisch aangestuurd en gebruik van fossiele brandstoffen is overbodig.

Vijf denktechnieken:

Het begint met het in kaart brengen van wat de ‘closed world’ wordt genoemd. Allereerst de interne bouwstenen: de zichtbare en herkenbare eigenschappen van het product of de dienst. Vervolgens de externe bouwstenen: alle elementen uit de omgeving die een relatie hebben tot een product of dienst. Ideeën komen vervolgens tot stand door de volgende denktechnieken toe te passen:

1. Verwijderen en vervangen: verwijder een essentiële interne bouwsteen waardoor het onbruikbaar wordt. Kijk vervolgens op welke wijze overgebleven interne bouwstenen de functie, of een deel van de functie van het verwijderde deel zouden kunnen vervangen.

Een voorbeeld waarin deze denktechniek te herkennen is, is de ontwikkeling van de touchscreen. In de wereld waarin computers zonder toetsenbord volledig onbruikbaar waren werd juist dat essentiële onderdeel verwijderd en een denkproces op gang gebracht. Met de touchscreen als uitkomst.

2. Vermenigvuldigen: een bepaald onderdeel van een product wordt verwijderd, vervolgens wordt een kopie in een (net) veranderde vorm meerdere keren toegevoegd.

De ontwikkeling van een vaccin waarbij een virus wordt gekopieerd, zwakker gemaakt en ter voorkoming van het probleem wordt toegediend is een voorbeeld.

3. Verbinden: de essentie van verbinden is dat je een externe bouwsteen aan je product of dienst koppelt en daarmee een functie uitbreidt of toevoegt.

Neem de Quooker. Bij het in kaart brengen van de externe basisprincipes bij het onderwerp ‘kraan’ is ongetwijfeld de waterkoker in het lijstje voorgekomen. Door de functie ‘kokend water leveren’ toe te voegen is het concept van de eenvoudige kraan in één keer volledig veranderd.

4. Opdelen en herschikken: wanneer je kiest voor ‘delen’ haal je een product of dienst helemaal uit elkaar en kijkt of de afzonderlijke delen een ‘eigen functie’ kunnen hebben of op een andere manier aan elkaar kunnen worden verbonden.

De meest simpele manier van opdelen en herschikken is voor iedereen herkenbaar in de supermarkt door een grootverpakking ook verkrijgbaar te maken in portieverpakkingen.

Een aansprekend voorbeeld van deze denktechniek is het ‘happy hour’

5. Veranderen van afhankelijkheden: bij deze denktechniek wordt uitgegaan van kenmerken of eigenschappen van een product of een dienst. Vernieuwing komt tot stand door de specifieke kenmerken of juist de dimensies te veranderen. Dimensies waarover je na kunt denken zijn de afmetingen of inhoud van een product, maar denk ook aan tijd, gebruik of de omgeving waarin het wordt aangeboden.

Een aansprekend voorbeeld van deze denktechniek is het ‘happy hour’. Veelvoorkomend, herkenbaar voor iedereen en ontstaan vanuit een caféhouder die zijn/haar omzet op bepaalde momenten van de dag wilde boosten.

Dat het genoemde hybride vervoerssysteem door middel van één of meerdere van bovenstaande denktechnieken tot stand is gekomen staat voor mij buiten kijf. Of dat bewust of onbewust gebeurd is, dat zou je je af kunnen vragen. Weet echter: succesvol innoveren kan veel doelgerichter dan je soms denkt. Simpelweg door op een andere manier te kijken naar wat je hebt, of al kan. En vergeet niet: vernieuwen doe je altijd met een doel voor ogen.

Meer weten, of zelf doelgericht vernieuwen mogelijk maken? Neem gerust contact met me op

[1] De SIT methode werd ontwikkeld door Roni Horowithz, Jacob Goldenberg en David Mazursky. Bron: ‘Doelgericht vernieuwen’ van Heere, van der Heijden, Logtesteijn en Mandour (ISBN 9052615225)

Annelies Huisingh RM MBA is directeur van Anmacom B.V.: Een netwerkorganisatie voor strategisch marketing advies, innovatie en interim management. Via innovatiehandboek.nl helpt zij organisaties met het vergroten van hun innovatiekracht. Zij heeft ruim 25 jaar ervaring als manager, directielid en adviseur in Marketing, Innovatie en merken bouwen bij toonaangevende bedrijven als Henkel, Unilever, FrieslandCampina, RedBull en SaraLee/DE. Met haar passie voor vernieuwing heeft zij inmiddels vele bedrijven ondersteund met het vergroten van hun innovatiekracht. Annelies is auteur van Impact door Innovatie.

Categorie

Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!