Futurist Gerd Leonhard over technologie en de mensheid

Terwijl de titel van zijn nieuwste boek ‘Technology vs. Humanity’ een strijd tussen mens en robot doet verwachten, is futurist Gerd Leonhards visie op de toekomst verrassend optimistisch.

De pessimistische titel van zijn boek blijkt te zijn aangepast door de uitgeverij. Leonhard zelf had ‘vs.’ liever vervangen door het saamhorige ‘and’. Want waar anderen al snel doemdenken over de gevaren van Artificial Intelligence, ziet Leonhard de mogelijkheden die technologie kan bieden voor de maatschappij. Hij spreekt tijdens the Dutch Future Society over de mensheid en technologie en geeft aan dat we ons op het omslagpunt bevinden van de exponentiële groei in technologische ontwikkelingen. In de komende tien jaar zal kunstmatige intelligentie de menselijke intelligentie voorbij streven. Mens en machine zullen steeds verder integreren om menselijke functies te verbeteren. Denk hierbij aan in de hersenen geïmplanteerde personal assistents en volledig functionerende kunstorganen en protheses.

Met al deze ontwikkelingen zullen we in het dagelijks leven steeds meer gaan vertrouwen op technologie, iets wat nu ook al goed zichtbaar is in de maatschappij. We flirten niet meer in de kroeg, maar gebruiken een app om nieuwe mensen te leren kennen. We schrijven zelf niks meer op, maar dicteren het bericht aan onze telefoon. En we navigeren niet meer zelf naar onze plek van bestemming, maar gebruiken een app om de weg te vinden. Als we deze vaardigheden niet onderhouden, bestaat de kans dat we over een tijdje niet meer zelf in staat zullen zijn om te flirten, schrijven of navigeren.

De lezing in het FreedomLab

Kijkend naar de toekomst denkt Leonhard dat we binnen twintig jaar in staat zijn om het wereldvoedselprobleem op te lossen, bijna alle ziektes te genezen, dat we een oneindige bron aan energie hebben en global warming kunnen stoppen. Deze ontwikkelingen zullen een grote impact hebben op onze manier van leven. Veel werk zal worden overgenomen door technologie. Leonhard voorspelt dat dit zal betekenen dat menselijke en emotionele eigenschappen van veel groter belang worden. Dit zijn namelijk capaciteiten die niet overgenomen kunnen worden door technologie. Ons EQ zal belangrijker worden dan ons IQ. Leonhard vindt dan ook dat scholen meer aandacht moeten besteden aan het verder ontwikkelen van emotionele eigenschappen, in plaats van zich primair te focussen op IQ-ontwikkeling.

“Techbedrijven worden de nieuwe wereldmachten, maar wie controleert hen? Onze regels groeien niet snel genoeg met hen mee”

De grote techbedrijven in Silicon Valley zijn in deze nieuwe maatschappij de nieuwe wereldmachten. Bedrijven zoals Google, Facebook en Amazon zullen alle techniek en data bezitten en hebben hierdoor de touwtjes in handen. Hier voorziet Leonhard, zelf adviseur bij veel van deze bedrijven, een potentieel probleem. Op dit moment is er namelijk geen externe controle op deze bedrijven. Ze kunnen hun gang gaan en zijn nauwelijks gebonden aan regels, omdat de regels niet snel genoeg meegroeien. Als deze situatie niet aangepakt wordt, trekken de grote techbedrijven te veel macht naar zich toe. Het is dus van belang dat de regeringen en de bedrijven met elkaar in gesprek gaan, zodat er een gezonde balans van wederzijdse controle ontstaat.

Filosoof Haroon Sheikh gaat na het verhaal van Leonard een interessante discussie aan over de integratie van technologie in de samenleving. Sheikh voorziet dat de maatschappij eerst door een stormachtige periode van weerstand zal moeten gaan om tot een maatschappij te komen die Leonhard omschrijft en hij voorspelt een tweede industriële revolutie. Sheikh is het wel eens met Leonhard wat betreft de dreiging die robots vormen. Hij geeft aan dat de kans erg klein is dat robots de wereld zullen overnemen (zoals dat in Hollywood films wordt neergezet). Als een robot de mensheid uitroeit, zal dit zijn om puur logistieke redenen, bijvoorbeeld om ruimte vrij te maken om het getal Pi te berekenen. Een inzicht zoals deze brengt alles wel weer goed in perspectief na een ochtend vol fantaseren over de oneindige mogelijkheden van technologie.

Het was inspirerend om weer eens uit mijn online marketing bubbel te worden getrokken en aan het denken te worden gezet over de impact en gevolgen van technologische ontwikkelingen, de invloed van Sillicon Valley, en over het gemak waarmee ik technologische ontwikkelingen toelaat in mijn dagelijks leven. De ochtend heeft me vooral ook erg nieuwsgierig gemaakt naar hoe de maatschappij er over tien jaar uit zal zien. Laten we, gezien zijn optimistische voorspellingen, hopen dat Leonhard gelijk krijgt.

Futurist Gerd Leonhard spreekt sinds vijftien jaar over toekomstverwachtingen in de sectoren mens, maatschappij, bedrijfsleven, media, technologie en communicatie. Hij richt zich daarbij op nabije waarnemingen en uitvoerbare voorspellingen. Tevens is hij strategisch adviseur en schreef hij meerdere boeken.