Het totalitarisme van de tallozen

De Metagids #15 – De smartphone geeft iedereen het gevoel dat het “ik” in het middelpunt van alles staat

“There is going to be a metaverse for each kind of person. It’s gonna be democratising and increasing people’s access to owning their own reality.” Met deze uitspraak begint de documentaire “Welcome to the Metaverse” van CBS die afgelopen week online verscheen. De woorden zijn afkomstig van Kevin “KevinOnEarth” Clark, een Metaverse ondernemer. Gedurende de coronapandemie heeft hij in de virtuele wereld van Decentraland “land” gekocht, waarop hij vervolgens zijn eigen nieuwsstation heeft gebouwd. Vanuit deze locatie maakt hij zijn wekelijkse show “The Decentraland Report“, die hij live streamt via Twitch en waarin hij allerlei early adopters aan het woord laat om de geschiedenis van de Metaverse vast te leggen.

Zeer waarschijnlijk heeft Clark het beste met iedereen voor. En ziet hij het leven in de Metaverse als een soort van nirvana. Zijn woorden hebben op mij echter een averechts effect. Een wereld waarin iedereen zijn eigen realiteit, zijn eigen gepersonaliseerde werkelijkheid kan creëren, is juist niet een wereld waarin ik wil leven. Als Facebook, Twitter, YouTube en al die andere sociale media ook maar iets hebben bereikt in onze samenleving, dan is het wel de complete verkokering hiervan. En de Metaverse, waarin we ons volledig kunnen onderdompelen, die nog meer op onze zintuigen inspeelt, maakt het allemaal nog een graadje erger: van filterbubbels naar realiteitsbubbels.

De afgelopen twee jaar is Sander Duivestein ondergedoken in de wereld van deepfakes, nepnieuws, samenzweringstheorieën, influencers, virtuele mensen, generatie Z, memes, crypto, NFTs, Web 3.0, virtual reality en de Metaverse. Dit heeft geresulteerd in het boek Echt Nep waarin wordt geschetst hoe nep en echt dwars door elkaar heen lopen en hoe het mogelijk is dat nep meer waard is dan echt. In De Metagids duidt hij wekelijks op Marketingfacts wat de impact van de Metaverse op onze economie en maatschappij is.

In zijn boek “Het tijdperk van de ik-tiran – Het einde van een gemeenschappelijke wereld” beschrijft de Franse filosoof Éric Sadin het heel mooi: “De jaren 2010 werden gekarakteriseerd door een ontkoppeling tussen individuen en gemeenschap als geheel. Voor het eerst in de geschiedenis vond er een scheiding plaats tussen de mensen en de lotsgemeenschap die is opgebouwd uit de verhalen, mythen, beelden, gewoonten, manieren van leven en geschreven en ongeschreven regels die dienstdoen als gedeelde ankerpunten. […] Er breekt een beschavingstoestand aan waarin gaandeweg elk gemeenschappelijk fundament wordt afgebroken en een overvloed aan ongebonden individuen alleen nog maar zichzelf erkent als normatief referentiepunt en bron van gezag.”

De smartphone geeft iedereen het gevoel dat het “ik” in het middelpunt van alles staat. Met deze scepter van glas en metaal kan iedereen zo zijn eigen koninkrijkje creëren. Deze verbubbeling van de samenleving levert een omgeving op “waarin het krioelt van nomaden die zich tevreden stellen met het genieten van hetgeen op elk moment geacht wordt bij het te passen. Deze nieuwe toestand zal op termijn uitgroeien tot het nieuwe normaal, tot de nieuwe maat der dingen.” Hij duidt dit als het “totalitarisme van de tallozen.”

Het is tijd voor een herstelverhaal

De grote problemen van deze tijd – COVID-19, de opwarming van de aarde, de oorlog in Oekraïne, de als maar toenemende ongelijkheid, de stijgende energieprijzen, het tekort aan (betaalbare) woningen, het is welhaast een oneindige lijst – kunnen niet opgelost worden wanneer alle neuzen een andere kant op staan. Wat nodig is, is een nieuw geloof, een nieuwe mythe, dat mensen met elkaar verbindt. Zo’n herstelverhaal – zoals we het in Echt Nep – noemen, zou tot stand kunnen komen in de Metaverse, omdat daar bestaande grenzen, limieten en barrières verdwijnen, omdat iedereen in potentie gelijk is. Maar misschien is ook dit een utopie… De media die deze week verder het metaversum inkleurden, zijn de volgende:

Wat draag jij straks in de metaverse?

Opmars virtuele mode: wat draag jij straks in de metaverse? – “Dit weekend vond een mode-event plaats met alleen virtuele kleding: de Metaverse Fashion Week van Decentraland. Grote merken als Dolce & Gabbana en Hugo Boss deden mee.” Volgens kenners gaat het nog een paar jaar duren en dan dragen we allemaal virtuele kleren. Eerst maar eens een modieuze 3D bril dan, die ik comfortabel genoeg vind om in het dagelijkse leven te dragen.

Onze aandacht verplinterd door digitale technologie

We zijn geen slaven – “De mensheid is niet meer in staat de grote uitdagingen van deze tijd op te lossen. Onze aandacht en focus zijn overmeesterd, geplunderd en vergiftigd door enorme externe krachten.” Goed artikel, waar eens te meer duidelijk wordt, hoe onze aandacht versplinterd wordt door al die digitale technologie. De oplossing, slimme technologie die overvloedige informatie ‘samenperst’ zonder dat de essentie verloren gaat, ben ik niet zo’n voorstander van. Het recente verleden heeft al vaker aangetoond dat technologie helemaal niet slim is, maar juist oliedom.

Herkansing voor slimme brillen

Herkansing voor smart glasses – De huidige slimme brillen slaan niet aan, maar een nieuwe generatie smart glasses staat op het punt de consumentenmarkt te veroveren. Ik geef het toe, ik ben nieuwsgierig. Kom maar op!