Hoe Estland zijn startup-mentaliteit verkreeg
Als je nog nooit in Estland bent geweest heb je wellicht visioenen van een oude Oostblokstaat met starre grensbewakers die moeilijk doen bij de grens. Niets van dat alles. Estland is een moderne staat met veelal perfect Engels sprekende inwoners die bovendien overal ‘free wifi’ hebben aangelegd. Estland een moderne start up staat net moderne opvattingen waar het oude Europa nog veel van kan leren. Of: hoe je als land een startup kan zijn.
Afgelopen weekend was ik met een aantal collega’s in Estland. We bezochten daar het Digital Elitecamp, georganiseerd door Peep Laja. Een conversieoptimalisatie-expert die oorspronkelijk uit Estland komt, maar inmiddels al een tijdje in Austin, Texas, woont. Wat voor interessante dingen we hoorden op het congres van vrijdag tot en met zondag, hoor je later. Maar laten we het even over het gastland hebben. Want Estland is een bijzonder land.
No legacy
Estland heeft een heftige geschiedenis. Denen, Noren, Polen, Duitsers, Russen; werkelijk waar alle buurlanden zijn Estland ooit binnen gevallen. Maar Esten laten zich niet op de kop zitten. In de Eerste Wereldoorlog versloegen zij aan de ene kant van het land Duitsland en aan de andere kant Rusland – iets wat ons Nederlanders alleen maar op het Europees kampioenschap van 1988 lukte…
Uiteindelijk kwamen de Russen weer terug. Maar door de Glasnost van Michael Gorbatsjov herleefde de onafhankelijkheid in 1991. Toen de Russen Estland echter verlieten, had dat naast de vrijheid nóg een voordeel: de Russen lieten niets achter, dus Estonia moest alles opnieuw opbouwen.
De Esten gingen enthousiast aan de slag. Zo ontwikkelden zij een ID-card waarin een chip is opgenomen die je zo identificeert. De chip geldt ook als een geldige handtekening. De Estse regering heeft daarnaast het opstarten van bedrijven versoepeld. Mede door de ID-chip kun je nu in Estland in 3 minuten een eigen bedrijf opstarten.
Daarnaast werden gezondheidsdossiers gedigitaliseerd. In Estland kun je bij iedere dokter binnen stappen. Via je ID-chip ziet de dokter meteen al je informatie en kan deze je helpen.
Bron afbeelding: Ville Säävuori (CC)
100% transparant
Maar het meest opvallende is het ‘open logboek’ van alle overheidsinstanties. Op werkelijk ieder moment van de dag kun je voor jezelf checken welke instantie wat met je informatie doet.
Zie je bijvoorbeeld dat door de politie informatie over je is aangevraagd, dan kun je vervolgens de politie ter verantwoording roepen. Zij zijn dan verplicht aan te geven waarom ze je gangen zijn nagegaan. Minister Plasterk zou er rode vlekken van krijgen.
Startup
Vergeleken met het ‘oude Europa’ ziet Estland er transparant en agile uit. Er ontstaan ook relatief veel startups in Tallinn. Wist je bijvoorbeeld dat Skype van oorsprong uit Estland komt?
Daarnaast hebben onlangs 103.000 mensen via internet hun stem uitgebracht. Het is het enige EU-land dat deze mogelijkheid bood. Estland heeft het e-voting-systeem voor het eerst gebruikt bij de lokale verkiezingen van 2005 en daarna ook bij landelijke verkiezingen.
Oude tradities zijn overboord gegooid, over nieuwe digitale systemen is goed nagedacht. Het maakt Estland waarschijnlijk het enige land ter wereld dat zich gedraagt als een echte startup, terwijl de overheid van andere Europese landen zich als ouderwetse corporates gedragen.
Oprichter en eigenaar van Nummer Negen consultancy. Ik optimaliseer (mobiele) websites en customer journeys bij mijn klanten. Ik verdeel mijn tijd tussen grote opdrachtgevers (zoals Efteling en eerder adidas) en het MKB. De issues zijn per klant anders, maar de uitdaging is bij iedere klant om de online prestaties te verbeteren maar vooral om meer te begrijpen en te leren van die bezoeker op de (mobiele) website. Ik heb het vak geleerd bij Interpolis en Rabobank, waar ik digitaal strateeg was en bij Online Dialogue, waarvan ik mede-eigenaar was.
En zoals je terecht zegt: dat kan Estland ook, omdat ze echt met een schone lei MOEST beginnen. Er was niks om eerst afscheid van te moeten nemen, mensen te overtuigen, oude gewoontes af te leren etc. Ideaal voor de innovator (want wat moet je vernieuwen als er niks ouds is?!) en een must voor een start-up!
Wanneer gooit iemand een bom op de Nederlandse systemen ;-)? #frissestart
Klopt Gitta, ze konden niet anders, De Russen namen letterlijk bijna alles mee. Knap hoe ze dit gedaan hebben.
De baltische staten en Oost-Europa in zijn algemeniteit worden hier in Nederland door de meeste mensen onderschat. Tuurlijk in veel van die landen heerst er nog een oude communistische gedachte waardoor zaken stroperig lopen. Echter ik ken ook veel Nederlandse ondernemers die werken in Polen, Estland etc die steevast zeggen dat de arbeidsethiek van de meeste mensen daar bewonderigswaardig is en dat ze heel erg hulpvaardig zijn. Ik heb wel eens met zowel de Nederlandse ambassadeur in zowel Polen als Estland gesproken en voor startups en nieuwe bedrijven kan gewoon heel erg veel geregeld worden ook simpel gezien omdat het banen oplevert.
We hebben met WappZapp 10 weken in de startup accelerator Startup Wiseguys gezeten. Ik kan je verhaal helemaal onderschrijven.
Estland heeft als een pijl in een gespannen boog gezeten onder het Russische regime. Ze zagen hun broertjes en zusjes Zweden, Finland en Noorwegen zich ontwikkelen en hebben na hun onafhankelijkheid een ongekende inhaaldrang laten zien.
Mijn vrouw komt uit Estland en ik kan dit verhaal totaal bevestigen. Ik stond jaren geleden al te kijken hoe je daar een nieuw rijbewijs aanvraagt: je gaat in een hokje zitten, er worden drie foto’s gemaakt, met een touch screen kies jij de leukste, je gaat naar het loket, rijbewijs ligt klaar.
Tevens onbeperkt gratis wifi op vele plaatsen in het land, waaronder het vliegveld, hotels, shopping centers, etc.
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!