Hoe sociaal is jouw kapitaal?

Waarde is breder dan alleen financieel kapitaal

Sociaal kapitaal is een steeds meer gehoorde term. In tijden van crisis is het natuurlijk ook steeds interessanter om eens verder te kijken dan de euro die zo hard leek maar dat stiekem toch niet was. Sociaal kapitaal wordt vaak gedefinieerd als de waarde die sociale netwerken hebben. Net zoals een hamer fysiek kapitaal is en een opleiding menselijke kapitaal. Sociale contacten versterken dus de productiviteit van individuen of groepen. Dit sociale kapitaal is enerzijds zo oud als de weg naar Rome, maar heeft anderzijds een geheel nieuwe impuls gekregen met de komst van het internet, en met name met die van sociale netwerken.

Sociaal kapitaal duidt daarmee dus op het inzetten van je sociale netwerk om een product, dienst of service te verkrijgen. Honderden jaren geleden deden we dit ook al en noemde we dit ruilhandel. Tegenwoordig benaderen we het iets sjieker en noemen we dit in mooi Engels barteren. Puntje bij paaltje komt het op hetzelfde neer, we wisselen dingen uit zonder dat daar geld aan te pas komt. Hoe sterker je netwerk dus is, hoe meer je kunt ruilen en hoe meer kapitaal je (theoretisch) bezit.

De kracht van zwakke verbindingen

De komst van het internet heeft de mogelijkheden om dit netwerk te vergroten doen exploderen, de kracht van jouw persoonlijke of corporate netwerk wordt daarmee ook steeds belangrijker. Het aantal mensen in dat netwerk is dan ook van belang. Het aantal likes op Facebook en het aantal volgers op Twitter geeft menig marketeer hoofdbrekens. De kracht van een netwerk neemt volgens de Wet van Metcalfe exponentieel toe naarmate het aantal deelnemers groter is. Het sociale kapitaal daarmee dus ook. Maar moet je dan met elke deelnemer in dat netwerk een nauwe band onderhouden? Nee, zegt Mark Granovetter in zijn beroemde paper “The Strength of Weak Ties” (pdf). Wanneer ik mijn reputatie op orde heb, zijn mensen uit mijn netwerk bereid mij te helpen wanneer ik ze daar naar vraag. Ook al ken ik ze niet persoonlijk. Een dergelijke hulpvraag (of ruilvraag) activeert tijdelijke de zwakke verbindingen.

Dat een netwerk hiermee krachtig is en dat je er veel aan kunt hebben is helder. Dat je dit kan inzetten voor ruilhandel en daarmee productievere (of eigenlijk in bredere zin: beter) kunt worden ook. Maar het probleem van deze wederkerigheid is dat dit eindig is. Wanneer ik iemands huis schilder in ruil voor het doen van mijn belastingaangifte hebben we volgend jaar een probleem. Het huis hoeft niet geschilder maar daar heeft de belastingdienst maling aan. We moeten deze wederkerigheid dus anders benaderen. Dit noemen we a-synchrone wederkerigheid. Het komt er op neer dat ik iets voor persoon A doe, persoon A iets voor persoon B en uiteindelijk persoon E iets voor mij. Hierbij moet je dus veel geven voordat je kunt nemen. Uiteindelijk resulteert dit wel in een gigantisch krachtige stroom van sociaal kapitaal. Er is echter één probleem.

'If you can't measure it, you can't improve it.'

En daar zit wat mij betreft de crux. Dit kun je (helaas) niet meten. Gevoelsmatig is dit mijns inziens de Holy Grail van social media. Hoe kunnen we de weak ties inzichtelijk maken en daarmee meten of de output meer waard is dan de input? Allereerst moet je waarde breder definiëren dan alleen financieel kapitaal, maar hier ook sociaal kapitaal in meenemen. Bovenstaande onderschrijft dit ook. De volgende stap is het meten van de stroom van dit kapitaal, en dat lukt dus niet.

Opgeven dan maar? Wat mij betreft niet. Het draait hier veel meer om het gevoel en vertrouwen dan om de harde cijfers. Natuurlijk kun je proberen zoveel mogelijk te meten om dit gevoel te onderbouwen. Maar uiteindelijk voel je de kracht meer dan dat je hem meet. Bij Seats2meet.com hebben we ervoor gezorgd dat je jouw Workspace kunt betalen met sociaal kapitaal. Je moet vervolgens wel iets doen met dit sociale kapitaal. Door middel van realtime dashboards kunnen we inzichtelijk maken wie met welke kennis waar aanwezig is. Op deze manier zetten we dit sociale kapitaal in om meer (economische) waarde te creëren.

Doordat mensen toegang krijgen tot de aanwezige kennis op een bepaalde locatie kunnen wij ze ‘beter’ laten worden. Niet in zweverige zin, maar een betere programmeur, designer of boekhouder. Of simpelweg een betere ondernemer doordat ze de juiste mensen ontmoeten die ze kunnen inzetten tijdens bepaalde opdrachten. Men transformeert dus doordat ze in aanraking komen (online en offline) met je product, dienst of service (in het geval van S2M bijvoorbeeld de aanwezige kennis) en dat is natuurlijk wat je wilt! Want wanneer jij beter wordt van een product, dient of service waarom zou je dan stoppen met consumeren? Of eigenlijk, stoppen met het door Alvin Toffler benoemde prosumeren. Men draagt immers zelf bij aan deze transformatie.