In een design draait alles om jou

De strijd om onze aandacht wordt steeds groter

In 2013 stond jij op de cover van de Time. Dat jaar kondigde het begin aan van het tijdperk dat om jou draait. Het was een eerbetoon aan alle user-generated content. We leven in een tijd waarin alles steeds meer om jou draait. We delen selfies via Snapchat of Instagram en zijn meer dan ooit bezig met ons eigen merk. Hoe zet ik mijzelf het best online neer? Maar is dat eigenlijk wel zo? Draait niet alles altijd al om jou?

Ja, zegt openingsspreker Vincent van de Wetering (Mediamonks) tijdens het DARE-event in Amsterdam. Ook in de jaren ’70 stond jij al op de cover van de New York Times. Dat wij de schijnwerpers vooral op onszelf richten, is dus niet zo nieuw. De mogelijkheden die we daarvoor hebben echter wel. En daar komt steeds meer vormgeving bij kijken.

Tijdens DARE stonden we daar een dag bij stil. Deze conferentie werd voor de eerste keer georganiseerd en is gericht op creatieven en UX-designers. We kregen een programma voorgeschoteld met nationale en internationale creatievelingen. Er werden innovatieve cases gepresenteerd en er waren verdiepende sessies over onder andere conversational interfaces, artificial intelligence en natuurlijk digital design.

Maar voordat ik nu alles sprekers en hun verhalen hier ga opschrijven: wat viel er nu echt op die dag?

Er is geen tijd, wel geld

De strijd om aandacht wordt steeds groter. Meer en meer platforms schreeuwen naar je en willen dat je ze meer en vooral langer gebruikt. Hoe meer, hoe beter. Want dan betalen de adverteerders. Het wordt steeds duidelijker dat de algoritmes van Facebook en alle andere sociale platformen vooral bedoeld zijn om jou langer op de pagina te houden en niet om je beter te informeren of verder te helpen.

Human beings are works in progress that mistakenly think they’re finished – Dan Gilbert

Eigenlijk moeten we als designers leren te spelen met het natuurlijke gedrag van de gebruiker. Willen we vechten voor de aandacht of willen we er slim gebruik van maken? Van de Wetering kiest voor dat laatste en maakte duidelijk dat er vier manieren zijn om in te spelen op dat natuurlijke gedrag.

1. Hacken van bestaand gebruik

Deze methode is eigenlijk vrij simpel. Kijk hoe mensen zich nu gedragen en speel daarop in. Een mooi voorbeeld hiervan is de Canon Gig-app. Canon ziet liever niet dat wij tijdens concerten allemaal vooraan staan met onze smartphone om daar foto’s mee te maken die net niet lukken. Ze zien liever dat we hun product gebruiken.

En dat is precies wat deze app biedt. Iedereen in de zaal krijgt via de app toegang tot een professionele Canon-camera en kan zo écht goede foto’s maken. Ze hacken daarmee het natuurlijk gedrag van de concertbezoeker om aandacht te generen voor hun eigen producten.

2. Mogelijkheden zien in nieuw gedrag

Door in te spelen op nieuw gedrag, probeer je als designer iets toe te voegen aan al bestaand gedrag. Als iemand op dit moment zijn smartphone ontgrendelt met een cijfercode, kun je hierop in spelen door dit tegelijkertijd te gebruiken om bijvoorbeeld een telefoonnummer te onthouden. Als je hiermee elke keer je telefoon moet unlocken, zul je hem na één of twee weken waarschijnlijk wel uit je hoofd kennen.

Dat is precies wat Remumber van Missing Children Europe doet. De app die je kind leert om jouw telefoonnummer te onthouden.

3. Gebruik maken van vergeten gedrag

Kijk wat mensen al dagelijks doen en speel daar op in. Wat gebeurt er bijvoorbeeld me je website als je het scherm verkleint? Of wat gebeurt er als je de tekst selecteert?

Er zijn al slimme toepassingen die na het selecteren van een stuk tekst je ook direct de mogelijkheid geven dit te delen op Twitter. Je zult het immers niet voor niks geselecteerd hebben.

4. Aanpassen van de content aan het bestaande gedrag

Jouw content aanpassen aan het gedrag van de gebruiker is een spannende. En dit is precies wat het al genoemde Facebook voor je doet met je timeline. Zij zorgen ervoor dat de content die je aangeboden krijgt steeds beter gaat aansluiten bij het gedrag dat je vertoont.

Ben je op een website alleen op zoek naar specifieke informatie, dan krijg je hiervan steeds meer te zien. Bekijk je graag filmpjes, dan staan deze voortaan bovenaan. Bezoek je een website steeds maar kort, dan krijg je ook korte informatieteksten die je snel kunt scannen.

Hier belanden we echter wel op een spannend snijvlak. Wil je namelijk iemand echt transformeren, dan zul je een element van verrassing moeten toevoegen. De zogenoemde serendipiteit. Door toevallig ontdekkingen kom je vaak verder. In hoeverre wil je jouw gebruiker meenemen in deze verassing?

Ethiek in design wordt steeds belangrijker

Er werd door meerdere sprekers veelvuldig benadrukt dat vormgeven zeer veel te maken heeft met ethiek. In de continue strijd om aandacht weten we namelijk steeds beter hoe we iemand kunnen verleiden. Een simpel voorbeeld: veel grote websites testen al met het aanpassen van de bestel-knop. Is deze groen, dan is de conversie misschien wel hoger dan wanneer hij oranje is.

Nu is dit nog een heel onschuldig voorbeeld, maar Gert Franke (CLEVER FRANKE) schetste ons het scenario wanneer het gaat over het visualiseren van data. Dit is per definitie een integratie van data en kan dus ook sturend zijn in de besluitvorming.

Ik vermoed dat iedereen wel een een grafiek in Excel wat langer of juist korter gemaakt heeft om het effect te vergroten. Wanneer dit op grotere schaal gebeurt, kan het grote gevolgen hebben en dus is het belangrijk om je altijd bewust te zijn van deze belangrijke (en vaak nog niet goed belichte) kant van design.

If you can design one thing, you can design everything – Massimo Vignelli

Nick van der Linde (Mirabeau) stuurde ons met de minder geruststellende gedacht naar huis dat de UX-designer waarschijnlijk vervangen gaat worden door artificial intelligence. Als we alles wat hierboven staat namelijk met algoritmes kunnen berekenen, hebben we geen designers meer nodig.

Nu nog zijn wij mensen uniek omdat we bijvoorbeeld sneller patronen kunnen herkennen of met bestaande regels kunnen breken. Maar hoe dat er over 10 jaar uitziet…?