Jeroen Jansen (ID&T): “Muziek blijft altijd in ontwikkeling, net als technologie”

Jeroen Jansen begon in 1995 als student op de NHTV in Breda. Na een dj-carrière in de niche van een op dat moment nog underground muziekstroming (‘house’, nu ‘dance’, genre hardcore) was hij diep onder de indruk van de ‘raves‘ in die tijd. Het gegeven dat muziek zulke gigantische aantallen mensen op de been bracht en vervolgens een bepaalde saamhorigheid en ‘community drive‘ bewerkstelligde, fascineerde hem. Die fascinatie bracht hem in 1998 naar ID&T, waar hij nu nog steeds werkzaam is als creatief directeur. Een gesprek over dance als bindende factor, het organiseren van events en de rol van technologie daarbij.

Dit interview is onderdeel van #NHTVstories, een initiatief ter viering van het 50-jarig bestaan van de NHTV.

Waarom is dance een Nederlands exportproduct geworden?

“Het gegeven dat Nederland daar zo’n enorme rol van betekenis in heeft gespeeld, is nog steeds lastig verklaarbaar. In het rapport ‘Dance in Nederland‘ dat KPMG in 2002 uitbracht, spreekt een van de specialisten die over dit onderwerp geïnterviewd werd over het feit dat de karaktereigenschappen van de Nederlander in het algemeen een belangrijke rol spelen bij deze ontwikkeling. Onze pragmatische aanpak, ons poldermodel-denken, het altijd over de grenzen heen kijken (de VOC-mentaliteit), niet arrogant zijn en onze nuchterheid, zijn een aantal van deze kenmerken.”

“Daarnaast is het zo dat Nederland zich na de opkomst van de housemuziek in Amsterdam (rond 1987), overgewaaid vanuit de VS en daarna Londen, enorm heeft ontwikkeld. Clubs met een grote impact op onze jongerencultuur in de grote steden, artiesten als Eddy de Clercq, Quazar en Jaydee die het internationale dancemuziek-landschap opschudden met een ‘eigen sound’. En daarbij ook het vanuit die clubs automatisch ontstane landschap van grootschaligere evenementen en festivals, die weer bepaalde subculturen binnen de housecultuur een eigen gezicht gaven.”

“Samengevat ontstond er een hele industrie aangevoerd door jonge, ambitieuze muzikanten, kunstenaars, ondernemers en verwante leveranciers die zichzelf – gevoed door de Nederlandse mentaliteit – relatief snel ontwikkelden.”

“In het eerder genoemde rapport van KPMG bleek in 2002 al dat de ‘dancesector’ een miljoenenindustrie (488 miljoen) was geworden in Nederland voor de ongeveer 2,3 miljoen jongeren (in de leeftijd van 15 tot 35 jaar) die op dat moment geïnteresseerd waren in de cultuurstroming rondom house of dance. Een vergelijkbaar onderzoek in 2012 wees uit dat het jaarlijks gemoeide bedrag binnen onze vaderlandse dance scene gegroeid was tot ruim 590 miljoen, ruim 20 procent stijging. Daarnaast draagt de totale Nederlandse creatieve industrie ongeveer 7,1 miljard bij aan ons bruto nationaal product. Tien procent daarvan is dance-gerelateerd. Ieder jaar genereert diezelfde industrie zo’n 7.000 nieuwe banen.”

“De Nederlandse creatieve industrie draagt ongeveer 7,1 miljard bij aan ons bruto nationaal product. Tien procent daarvan is dance-gerelateerd.”

“Op de voedingsbodem die door die grondslag gecreëerd werd, deden Nederlandse artiesten het wereldwijd erg goed. Het waren over het algemeen heel aardige, getalenteerde, jonge types met een eigen visie en een hele professionele aanpak en presentatie. Met de opkomst van internet in diezelfde tijd kregen de muziek en de snelheid waarmee het zichzelf over de wereld wist te verspreiden vleugels. Overal hoorde je dus Nederlandse producties op zo goed als alle mainstream radiostations. Dit hielp natuurlijk bij het populairder worden van het dancegenre in het algemeen en de artiesten en hun producties specifiek.”

“In de kiem van die stroming zag een aantal Nederlandse promotors zoals ID&T ook kans om hun internationale ambities te verwezenlijken met evenementen zoals Sensation, dat op een bepaald moment jaarlijks in 23 landen geprogrammeerd werd.”

“Met het professionaliseren van de industrie werd Nederland een beetje het epicentrum van dancemuziek en -cultuur. Het gevolg hiervan is dat tot op de dag van vandaag de grootste ‘global conference for electronic music culture‘ in Amsterdam wordt georganiseerd. Ieder jaar in oktober is Amsterdam in de ban van het Amsterdam Dance Event, waarop de hele internationale dance wereld af komt.’’

Welke wereldwijde trends en ontwikkelingen verwacht je de komende jaren in de dance-industrie?

“Dance is niet meer de ‘underdog‘ en niet meer ‘underground‘. Vanuit die positie heeft het zich jarenlang gemanifesteerd als een ‘positieve drug’ voor jonge kunstenaars, artiesten, studenten en andere vrijbuiters die open stonden voor nieuwe ontwikkelingen. Het was een nieuwe stroming die zichzelf tevens positioneerde als een anti-cultuur tegen de uitgebluste rock scene met bandjes die op een hoog podium hun monoloog afstaken tijdens saaie en langdradige concertreeksen. Bij ‘house’ ging het niet om dure eersterangs concertkaartjes en de klassestrijd daaromtrent. De dansvloer was het heilige domein waar ‘iedereen’ acceptatie vond en de dj op gelijke hoogte instapte op de sfeer en de energie van de avond. Hij kon ‘egoloos’ naar lievelust mixen met andermans werk en liet de muzikale keuzes afhangen van wat het publiek wilde.”

“De dansvloer was het heilige domein waar ‘iedereen’ acceptatie vond en de dj op gelijke hoogte instapte op de sfeer en de energie van de avond.”

“Door de jaren heen is dat natuurlijk enorm veranderd. Dance heeft een beetje dezelfde evolutie doorgemaakt als de rock scene destijds. De dj’s werden en zijn ineens de rocksterren van weleer die de stadions vol trekken voor veel te dure kaarten.”

“Dit alles biedt echter ook een enorm spannend perspectief. Muziek blijft altijd in ontwikkeling, net zoals de algehele technologische evolutie altijd blijft evolueren. Op het snijpunt van waar die twee elkaar raken, is altijd ruimte voor nieuwe ontwikkelingen, stromingen, artiesten en mogelijkheden tot vernieuwde interactie en communicatie.”

“Dance gaat inmiddels op in een nieuwe reeks genres die alternatieve muziek, pop en hiphop mixen. Mensen luisteren door internet en media als Spotify en YouTube op een andere manier naar muziek. Men is veel breder georiënteerd en hecht zich minder snel aan een specifiek genre en/of een specifieke community. Door deze ontwikkelingen wordt er weer meer geëxperimenteerd en is de vraag naar kleinere concertzalen hiervoor groot. Daarnaast zijn mensen op technologisch vlak verwend geraakt. Er is niets bijzonders meer aan een reguliere lasershow. Tot slot spelen het hele nieuwe online spectrum en het gebruik van social media een enorm belangrijke rol. Wie dat in zijn voordeel kan gebruiken, heeft een extra troef in handen.”

“Die ontwikkelingen vergen een nieuwe manier van denken en een andere aanpak van de business in het algemeen. Er is daardoor weer meer ruimte voor creatieve entrepreneurs met frisse ideeën. Deze zijn zonder al teveel risico uit te voeren en te internationliseren.’’

“Wie het hele nieuwe online spectrum en het gebruik van social media in zijn voordeel kan gebruiken, heeft een extra troef in handen.”

Welke competenties zijn van belang voor een functie in de dance-industrie?

“Je werkt met en voor jonge mensen. Zorg dat je nieuwsgierig en innovatief van aard bent. Hanteer een creatieve mindset en maak dat je internationaal je mannetje staat met heldere en korte communicatielijnen, een pragmatische aanpak en een maak/doe-mentaliteit.”

Kun je het vak van evenementenorganisator in de dancesector wel leren? Is het niet vooral het hebben en werken aan het juiste netwerk?

“Gevoelsmatig is dat met bijna alle rollen, taken en banen binnen organisaties zo. Er bestaat echter een basis die zeker aan te leren is. Het schrijven van een businessplan, de presentatie van een creatief concept of idee, de budgettaire achterkant, de juridische kwesties rondom evenementen, je internationale voorkomen en het zaken doen in verschillende culturen, zijn daarvan duidelijke voorbeelden.’’

Kent de populariteit van dance eigenlijk grenzen? Wordt het kaf van het koren gescheiden?

“De populariteit kent letterlijk weinig tot geen grenzen meer nu de wereld op zo’n grote schaal actief ‘online’ met elkaar in contact staat. Muziek reist hierdoor snel, maar door de vluchtige consumptie is het ook moeilijker mensen echt te raken. Tegelijkertijd wordt het kaf van het koren gescheiden door het simpele cliché van kwaliteit. Muziek, evenementen en artiesten die zich onderscheiden, blijven overeind. De rest wordt overspoeld door het overweldigende aanbod vanuit de hele wereld.”

“Muziek, evenementen en artiesten die zich onderscheiden, blijven overeind. De rest wordt overspoeld door het overweldigende aanbod vanuit de hele wereld.”

Welke technische ontwikkelingen zijn van invloed en hoe speelt de dance-industrie hierop in?

“Deze gaan hand in hand. Artiesten gebruiken de nieuwste programma’s en softwaretechnieken voor hun muzikale producties en evenementenmakers gebruiken de nieuwste licht-, laser- en special-effecttools om ervoor te zorgen dat de ‘experience’ vanuit de bezoekers meer en meer de moeite waard wordt. Verder zijn er allerlei ontwikkelingen gaande om mensen op nieuwe manieren te laten interacteren met elkaar voor, tijdens en na de evenementen.”

“Een voorbeeld is een polsbandje met een door je computer te lezen chip die je avond muzikaal documenteert aan de hand van momenten die je zelf kiest. En die tegelijkertijd een functie heeft om met andere polsbanddeelnemers te connecten via bijvoorbeeld Facebook (met 1 druk op de knop). En tot slot ook nog eens sfeerverhogend werkt door jouw te zien als pixel en je exact op basis van je plek in de zaal kan laten oplichten op de maat van de muziek. Zo zijn er nog duizenden andere opties en activaties te bedenken vanuit je mobiele telefoon die inmiddels veel verder gaan dan bijvoorbeeld digitaal betalen.”

Jeroen Jansen

Zijn dance-events een reden om naar een bepaalde bestemming af te reizen? En zie je steeds meer aansluiting bij de reisindustrie?

“Zeer zeker. Een goed voorbeeld is een evenement van ons in België, Tomorrowland, waar we in drie dagen tijd 180.000 mensen over de vloer hebben. Er verenigen zich hier meer nationaliteiten dan op een Olympische Spelen en het is daarmee het meest internationale evenement ter wereld. We verkopen kaarten in meer dan 200 landen (inclusief een aantal micronaties). De economische impact van dit specifieke festival aan Nederland en België is meer dan 70 miljoen euro.”

“Voor Tomorrowland verkopen we kaarten in meer dan 200 landen.”

Waar zie je ID&T staan over 5-10 jaar qua ambities? Wat is de droom?

“ID&T moet een creatief platform worden dat wereldwijd jonge mensen inspireert en haar kennis deelt om een positieve impact te bewerkstelligen. Dit klinkt misschien als een scenario ver weg in de tijd, maar dat is het niet. Wij werken daar onder leiding van onze csr director met een team van 10 mensen iedere dag keihard aan binnen onze organisatie.”

“Overheden, bedrijven en bijvoorbeeld goede doelen hebben allemaal moeite met het bereik van jonge mensen die over een jaar een groot deel van de wereldbevolking (beleidsbepalers, vader, moeders) uitmaken. Wij hebben dit probleem minder, omdat we iets leuks bieden en daarmee een enorme power of speech hebben. Fysiek op onze evenementen zijn dit miljoenen mensen, maar via social media zijn dit er enkele honderden miljoenen. In die content voelen wij echt een maatschappelijke verantwoordelijkheid om onze missie ten uitvoer te brengen’’.

With music deeply embedded into our souls we create experiences where people let go, release and celebrate life with each other and as individuals. Our aim is to bring joy, have fun and share our ideas with the generations of tomorrow. To have a positive impact on human consciousness we try to let people become more aware of our individual and collective impact on the day to day world; ecologically, socially, and spiritually. We aim to expand this awareness, to inspire others to become positively engaged in making this a more joyful world.

CELEBRATE LIFE

‘’Dit is niet alleen een mooie of een aspirationele tekst. We hebben inmiddels een tiental projecten uitgezet binnen 3 deelgebieden die we hebben gedefinieerd waarbinnen we een verschil willen maken: talent support, natuur en de verenigde kracht van communities (unity). Enkele voorbeelden zijn een internationaal vrijwilligerswerkplatform en -netwerk, een broedplaats voor creatief talent in de nightlife- en festivalbusiness en een specialisten- en investeerdersteam dat zich richt op het reduceren van de CO2-uitstoot, het terugdringen van de hoeveelheid restafval en het genereren van een positieve bijdrage aan de omgeving rondom het festival.’’