Nederland krijgt hoogste kansspelbelastingtarief van Europa en dat is een groot probleem

De plannen stonden al in het coalitieakkoord van afgelopen mei. Toen bleek men nog voornemens om de kansspelbelasting in 2025 in één klap te verhogen naar de beruchte 37,8 procent. Een stortvloed van kritiek – niet alleen vanuit kansspelaanbieders, maar ook vanuit brancheorganisaties en zelfs vanuit de Kansspelautoriteit – viel de coalitiepartijen toen ten deel. De hoop was dan ook dat de soep in het uiteindelijke regeerakkoord een stuk minder heet zou worden gegeten dan die in het coalitieakkoord was opgediend. Niets blijkt minder waar: de kansspelbelasting gaat nog steeds naar 37,8 procent, al wordt er nu in 2025 eerst een tussenstapje genomen met een tijdelijk tarief van 34,2 procent.

Kritiek vanuit de gehele sector

Zelden stuitte een kabinetsplan in zulke korte tijd op zoveel weerstand en kritiek als het voornemen van het kabinet-Schoof om de kansspelbelasting met bijna 25 procent op te schroeven. Vrijwel direct na de bekendmaking van het coalitieakkoord, waar het voornemen terloops in een bijlage stond vermeld, regende het kritiek.

Brancheorganisaties NOGA, VNLOK en VAN Kansspelen kwamen, ieder onafhankelijk van elkaar, met forse kritiek richting het nog kakelverse kabinet. Henry Meijdam, voorzitter van VAN Kansspelen, noemde het plan om de kansspelbelasting zó ingrijpend te verhogen zelfs ‘verbijsterend’ en ‘maatschappelijk totaal onverantwoord’. Ook VNLOK en NOGA maakten zich ernstige zorgen over de toekomstige levensvatbaarheid van de kansspelsector als de plannen zouden doorgaan.

Daar bleef het niet bij. Ook individuele kansspelaanbieders lieten in duidelijke taal van zich horen. Eind augustus was het, direct na de bekendmaking van tegenvallende halfjaarcijfers, Holland Casino dat zich in de discussie mengde. Het bedrijf, waarvan de staat nota bene enig aandeelhouder is, maakte bij monde van CEO Petra de Ruiter bekend dat het ‘zeer ongewenste maatregelen’ zou moeten gaan nemen om in de toekomst niet failliet te gaan, mocht de belastingverhoging doorgang vinden.

Onder die maatregelen worden ‘agressieve campagnes om nieuwe gasten te werven, het stimuleren van mensen om veel meer te besteden of door het prijzengeld stevig te verlagen’ verstaan. Pikant, want de hoofddoelstellingen van Holland Casino zijn nu juist het voorkomen van gokverslaving en het bevorderen van verantwoord speelgedrag. Maar niet failliet gaan, dat is uiteraard ook een doelstelling.

De meest opzienbarende kritiek kwam echter uit onverwachte hoek. In zijn afscheidsspeech sprak scheidend voorzitter van de Kansspelautoriteit René Jansen zijn ernstige zorgen uit over de voorgenomen pittige stijging van de kansspelbelasting. Volgens Jansen moet door de verhoging worden gevreesd voor een verdere opkomst van illegale kansspelaanbieders, die sowieso al aan terrein winnen ten opzichte van legale aanbieders in ons land.

De eerste online casino’s stoppen ermee

Dat die legale aanbieders het moeilijk hebben, blijkt niet alleen uit de reactie van Holland Casino. Direct na de bekendmaking van het regeerakkoord, met inbegrip van de kansspelbelastingverhoging, maakte online casino Tombola bekend per 1 oktober alle activiteiten in Nederland te staken. Het bedrijf wijst op moeilijke omstandigheden in de markt – doelend op complexe regelgeving als het gaat om adverteren en stortingslimieten – maar bovenal op de naderende stijging van de kansspelbelasting. Daarom kiest men eieren voor zijn geld en besluit men de budgetten te verleggen naar andere landen, waar het beleid een stuk vriendelijker is voor bonafide, legale kansspelaanbieders.

De verwachting is dat het niet bij Tombola blijft. Veel kansspelaanbieders zien hun gehele winstmarge in rook opgaan als ze zo’n 25 procent meer belasting moeten gaan betalen. De enige knop waar ze dan nog aan kunnen draaien, is de RTP: de Return To Player. Bot gezegd: de software zodanig aanpassen, dat spelers minder vaak winnen of minder prijzengeld winnen. Een erg klantonvriendelijke ingreep, die bovendien leidt tot een uitstroom van klanten. Die zijn niet gek en weten heel goed hoe het zit met de RTP: als die op een buitenlands, of illegaal, platform een stuk hoger is, wordt zo’n platform een stuk verleidelijker.

Uitstroom naar illegale gokcircuit

Het kabinet verwachtte aanvankelijk zo’n 200 miljoen euro extra op te halen door de kansspelbelasting fors te verhogen. Daarbij ging men er echter niet van uit dat internationaal opererende partijen hun activiteiten in Nederland staken. Het valt nog maar te bezien of consumenten die klant zijn bij online casino’s die ermee stoppen, wel doorstromen naar andere legale casino’s. We weten uit het recente verleden dat een aanzienlijk deel van die consumenten helaas uitstroomt naar het illegale gokcircuit.

Daarmee wordt die 200 miljoen euro aan extra inkomsten niet gerealiseerd, maar dat is niet het ergste. Het illegale gokcircuit in Nederland zal groeien. Illegale partijen betalen uiteraard geen belasting, maar belangrijker nog: ze hanteren geen stortingslimieten, doen niet aan verslavingspreventie en houden zich niet aan leeftijdsgrenzen. Consumenten die in het illegale circuit terechtkomen, zijn volledig buiten beeld – totdat ze zichzelf uiteindelijk, vaak failliet, melden in de verslavingszorg.

Dat uitstromen naar illegale aanbieders gebeurt overigens sneller dan veel mensen denken. Een illegaal online casino loop je zomaar tegen het lijf. Het is fundamenteel anders dan illegale drugs scoren onder een brug of illegale tabak importeren vanuit het buitenland. Wie via Google in het Nederlandse taalgebied zoekt naar online casino’s, wordt op dit moment al geconfronteerd met betaalde advertenties die voor 80 procent afkomstig zijn van illegale aanbieders. Omdat legale partijen gebonden zijn aan zeer strenge reclameregels, zijn het veelal de illegale partijen – die aan alle regels lak hebben – die de online consument weten te bereiken. En die ziet vaker niet dan wel het verschil tussen een legaal, bonafide online casino zoals TOTO casino, 711 of 777 casino, en een illegaal exemplaar dat vanuit Malta of Curaçao wordt gerund.

Het is nog niet te laat, maar wel één minuut voor twaalf

Als de kansspelbelasting in ons land inderdaad omhoog wordt gegooid van 30,5 procent naar 37,8 procent – het hoogste tarief in de hele Europese Unie – dan is dat de doodsteek voor de legale Nederlandse kansspelbranche. Consumenten zullen voor een belangrijk deel wegvloeien naar illegaal aanbod. Legale partijen, die met de beste bedoelingen investeerden in platforms die aan alle wet- en regelgeving voldoen, wordt het zakendoen onmogelijk gemaakt. Niemand gaat een bedrijf runnen waarmee je alleen verlies kunt lijden, tenzij je je klanten een loer draait met absurd lage winkansen.

Het is echter nog niet te laat. Het regeerakkoord is niet heilig. Er is nog altijd de mogelijkheid dat één van de coalitiepartners tijdig wakker wordt en de plannen tegenhoudt of voldoende afzwakt zodra ze naar de Tweede Kamer gaan. Mochten de regeringspartijen echter halsstarrig voet bij stuk houden, dan is de kansspelbranche in Nederland wel zo ongeveer klaar. Dan hebben we een gezonde, legale sector vakkundig de nek omgedraaid. Het is één voor twaalf.