Nokia is HERE to stay

Nokia stort zich opnieuw in de platformenstrijd met Google en Apple

Toen Nokia zijn mobiele-telefonie-afdeling in 2013 verkocht aan Microsoft, leek het bedrijf ten dode opgeschreven; of op zijn minst de weg kwijt te zijn. Met de introductie van HERE Maps in de Apple App Store vorige week, laat Nokia zien dat het klaar is voor de nieuwe strijd op het gebied van mobiliteitsdiensten en intelligente voertuigen. Een strategische strijd die gevoerd wordt tussen platformen.

Deze blogpost is een vervolg op mijn eerdere blog over Nokia als verliezer in de platformenstrijd.

Het roer om

De verkoop van de telefonie-afdeling was voor Nokia enerzijds een aderlating, maar tegelijkertijd ook een verlossing van het juk van Windows Mobile waar Nokia door de innige samenwerking met Microsoft onder gebukt ging. Nokia kreeg door de verkoop de handen vrij om vol verder te bouwen aan zijn positie op het gebied van intelligente voertuigen en logistieke diensten.

Nokia zette groot in op navigatie toen het in 2007 het bedrijf NAVTEQ kocht, een marktleider op het gebied van digitale kaarten en routeplanners en de grote concurrent van TeleAtlas, dat kort ervoor was overgenomen door TomTom. Nokia bracht al eerder digitale kaarten voor smartphones uit, maar het bedrijf haalde die in 2013 weer uit de appstores omdat het ontevreden was over de gebruikerservaring van de apps. De afgelopen jaren werkte Nokia aan de verbetering van de apps en richtte het zich steeds meer op de leidende mobiele platformen Android (Google) en iOS (Apple). Bovendien bouwde het de eigen ontwikkeling voor het veel kleinere platform Windows Phone (Microsoft) verder af.

Een sterke troef van Nokia is dat het bij zijn apps gratis offline kaarten aanbiedt, waar bij de kaarten-apps van Apple en Google een internetverbinding nodig is. Kaarten gratis weggeven? Dat klinkt als een typische platformstrategie.

Bouwen aan een sterk platform

De laatste jaren wordt de nieuwe koers van Nokia steeds zichtbaarder. Mede door de overname van NAVTEQ heeft het een sterke positie op de zakelijke markt: het levert licenties op kaarten (aan Garmin en Microsoft) en ingebouwde navigatie aan autofabrikanten (zoals Mercedes) en diensten aan logistieke bedrijven zoals FedEx, Oracle en Amazon. Samen met Mercedes werkt het aan zelfrijdende voertuigen. Door contacten met overheidsdiensten beschikt het over uitgebreide professionele verkeersgegevens en openbaar vervoersdata. Daarmee lijkt Nokia sterk op TomTom en heeft het een voorsprong ten opzichte van Google en Apple.

Nokia introduceerde het HERE-platform in 2013 door ontwikkelgereedschappen (API, SDK) beschikbaar te stellen waarmee derden toepassingen en diensten kunnen ontwikkelen op het platform. Zo krijgen derden onder andere de mogelijkheid om de navigatiesoftware te laten communiceren met de interne (logistieke) bedrijfsprocessen. De mogelijkheden en ondersteuning die Nokia daarbij biedt, gaan veel verder dan die van Google.

Vervolgens lanceerde Nokia in 2014 het Connected Car Fund, een investeringsfonds van 100 miljoen dollar gericht op veelbelovende bedrijven die auto-technologie en mobiliteitsdiensten ontwikkelen. Hiermee wil Nokia het ecosysteem van het HERE-platform verder uitbouwen en versterken.

En een echte platformaanbieder heeft natuurlijk ook zijn eigen ‘apps’ op zijn eigen platform. Daarom kocht Nokia in 2014 de app Desti, een persoonlijke reisplanner die geavanceerd kan zoeken in kaarten en andere gegevens en met spraak bestuurd kan worden. Desti, ontwikkeld door bedrijf dat ook het door Apple gekochte Siri ontwikkelde, kan zelfstandig een route plannen en een echte reisgids zijn.

Daarnaast werkt Nokia nauw samen met Samsung, dat maar al te graag aan de wurggreep van Android wil ontkomen, aan navigatietoepassingen in wearables zoals een slim sporthorloge (Samsung Gear) en een VR-bril waarmee je door 3D-kaarten kunt ‘lopen’ en online gegevens kunt zien terwijl je rondkijkt (augmented reality).

Een impressie van de virtual reality-navigatie van Samsung Gear en HERE (bron afbeelding: HERE)

Door de lancering van de gratis consumentenapps voor Android en iOS vergroot Nokia in één klap zijn bereik en potentiële gebruikersbestand met vele miljoenen gebruikers. Op dit vlak hebben Google en Apple nu nog een voorsprong. Het grotere aantal gebruikers maakt het platform aantrekkelijker voor de ontwikkelaars van toepassingen en diensten op het HERE-platform. Bovendien kan Nokia door de gebruikers (en de anonieme gebruikersdata die zij terugsturen) zijn kaarten en de verkeersinformatie verbeteren.

Opgeteld zien we dus dat Nokia op allerlei fronten bouwt aan zijn platform en daarmee een serieuze concurrent is van de platformen van Google (Android Car) en Apple (CarPlay), zeker wat betreft de zakelijke markt. Nokia zit daarmee in een markt waar ook TomTom een sterke positie heeft en wil groeien. TomTom verzette net als Nokia de afgelopen jaren zijn bakens van hardware en kaarten naar diensten. Zo kocht TomTom onder andere Fleetlogic, een bedrijf gespecialiseerd in ritregistratie, vlootmanagement, rijstijlanalyse voor de zakelijke markt.

De strijd tussen platformen, wat doet TomTom?

Google, Apple, Nokia en TomTom zetten voor de komende jaren allemaal vol in op zelfrijdende auto’s en mobiliteitsdiensten. Zij smeden daartoe diverse samenwerkingsverbanden met autofabrikanten, logistieke bedrijven en softwarebedrijven (zoals SAP en Oracle). De strijd zal hard worden. Uiteindelijk zullen hier net als in andere omgevingen slechts enkele platformen winnaars zijn en levensvatbaar. Schaal is daarbij cruciaal.

In die strijd hebben Nokia en TomTom sterke troeven in handen, maar ze hebben een achterstand ten opzichte van Google en Apple als het gaat om consumentengebruik. Het is interessant om te zien of Nokia zijn positie in de consumentenmarkt kan verbeteren nu het zijn kaartenapps gratis heeft gemaakt. Gaat TomTom dit voorbeeld volgen en tegelijkertijd zijn ontwikkelomgeving verder open gooien voor derden?

Met hun sterke naam op het gebied van betrouwbaarheid en zakelijke dienstverlening kunnen TomTom en Nokia het Apple en Google nog behoorlijk lastig maken. Als zij het roer nu radicaal omgooien en hun consumentenapps gratis maken, kunnen we voorlopig met zekerheid zeggen: TomTom en Nokia are HERE to stay.

In mijn boek ‘De kracht van platformen’ vind je een analyse van de ondergang van Nokia (Symbian) en de opkomst van Google en Apple. Daarbij leer je hoe platformen werken, met elkaar concurreren en diverse platformstrategieën.

Een stukje historie voor wie het leuk vindt…

Kaartenmaker NAVTEQ werd in 2004 door Philips naar de beurs gebracht, dat zich volledig terugtrok uit de markt voor autonavigatie na decennialange investeringen en pionieren. De R&D-afdeling van Philips in Eindhoven die de autonavigatietechnologie (het spraakgestuurde CARin) en kastjes voor in de auto ontwikkelde, werd eind jaren negentig al verkocht aan het Duitse VDO (later Siemens VDO met het VDO Dayton-systeem voor in de auto). Enkele jaren later nam TomTom de Nederlandse R&D-afdeling over. Philips leeft dus voort in zowel Nokia als TomTom.

TomTom begon ooit als software op PDA’s, als een ‘app’ dus. Daarna groeide het bedrijf hard met aparte kastjes om nu tien jaar later weer teruggebracht te zijn tot een mobiele ‘app’.