Technologische innovatie en de oorlog

Geel en Blauw. De vlag als logo voor een land. Zonder enige toevoeging van welke letter dan ook weet de hele wereld waar dit voor staat. Als je je ogen dicht doet dan kan je de merkidentiteit zo invullen. Heb je geen marktonderzoek voor nodig. Zelfs de merkpersoonlijkheid is voor iedereen, zonder voorkennis, vorm te geven.

Gert Koot schrijft het wekelijks van zich af: álles wat hem en het vak bezighoudt in de wilde wereld van branding, media en entertainment. Koot werkte ruim twintig jaar bij verschillende reclameadviesbureaus en was ook een tijd marketingdirecteur. Sinds een aantal jaar heeft Koot zijn eigen adviesbureau onder de naam Branded Entertainment en adviseert over nieuwe en digitale media. Als docent is hij onder meer verbonden aan SRM en NIMA. In deze rubriek op Marketingfacts bespreekt Koot ‘wat moet worden besproken’.

In deze soms onwerkelijke tijd zijn de effecten van alle technologische ontwikkelingen zichtbaar. Communicatie wordt propaganda, nieuws is echt of fake, overal zijn camera’s en 24/7 komen de berichten binnen via alle mogelijke kanalen. En dan zien wij alleen nog maar de buitenkant. Op alle mogelijke manieren zijn er individuen, groepen of organisaties bezig om hun bijdrage te leveren om deze vreselijke oorlog te stoppen. Hackers, influencers, bedrijven en merken of gewone helden van de straat. Neem deze Alex Hook. Hij maakte een TikTok video voor zijn dochter die onmiddellijk viraal ging. In de daaropvolgende dagen bleef het stil op zijn TikTok account en dacht men dat hij was omgekomen op het slagveld. Gelukkig verschijnen er inmiddels weer updates van Alex.

Telegram, ooit bedacht door de Russische broers Nikolaj en Pavel Doerov, zij zijn overigens ook de oprichters van VK, het grootste sociale netwerk van Rusland, speelt een grote rol in de informatievoorziening. Neem bijvoorbeeld de meer dan geloofwaardige berichten van The Kyiv Independent. Inmiddels is er voor de Kyiv Independent via het gofundme platform al bijna 1 miljoen euro bijeengebracht.

‘Wat is de impact van de hackers, de DDos aanvallen en de hermatic wipers?’

Natuurlijk is er ook de bijna noodzakelijke aanwezigheid van Twitter. Er is te veel om te volgen en daarbij rijst natuurlijk ook altijd de vraag over de betrouwbaarheid van het nieuws. Een feed die ik al een tijdje volg zijn de berichten van Pjotr Sauer. Werkzaam voor de Moscow Times die ooit is opgericht door zijn vader Derk. Geboren in Rusland is hij in staat om een eerlijk beeld te schetsen over de situatie aldaar. Zolang ze tenminste nog content kunnen/mogen maken. Lees het interview met Derk Sauer van zaterdag 5 maart in het FD. Maar er zijn ook van die kanalen waarbij je kunt zien hoe actief de wereld reageert. Kijk bijvoorbeeld eens naar dit kanaal dat in beeld brengt wat de bewegingen zijn van de privévliegtuigen van de grote oligarchen.

Een ander niet geheel onbelangrijk onderdeel is de cyberwereld. Wat is de impact van de hackers, de DDos aanvallen en de hermatic wipers? In deze podcast van Cybertopics leggen Ronald Prins en zijn medewerkers van Hunt & Hackett uit wat de laatste stand van zaken is. Welke technieken er worden gebruikt en wat de effecten van de cyberwar kunnen zijn.

Ons vak

En dan natuurlijk ons vak. Hoe gaat dat om met deze situatie? Tussen de normale campagnes die gewoon doorgaan(?) zijn er toch ook wel veel bedrijven en merken die in de actiemodus gaan. Adage en Adweek houden een dagelijks overzicht bij van de activiteiten van de grote brands. Daar zie je echt wel mooie initiatieven. Airbnb die 100.000 slaapplaatsen ter beschikking stelt voor de vluchtelingen tot merken die hun activiteiten in Rusland opschorten. Maar helaas ook missers. Pantone (van de kleuren) die naar aanleiding van een post een behoorlijke bak ellende over zich heen krijgt.

Een Oekraïens stockfoto bureau dat gratis beelden aanbiedt van de gebeurtenissen in Oekraïne met als doel de Russische propaganda tegen te spreken.

Zo is er ook de Ukraine Corporate Index. Deze index volgt de response van bedrijven in relatie tot de Russische invasie in de Oekraïne. De index wordt uitgevoerd door The Good lobby en de Progressive Shopper.

Ook de modewereld laat zich horen. In dit overzicht van Voque kan je zien hoe de verschillende modemerken reageren op de situatie. Of mocht je nog merken/retailers missen dan is hier nog een overzicht van Fashion United. De grote vraag blijft natuurlijk hoelang? Zal het geld uiteindelijk weer winnen van het huidige (gewenste) gedrag?

Dan blijft er natuurlijk nog een belangrijke speler over. De Big Tech bedrijven. In enkele gevallen zullen ze al zijn meegenomen in een van de bovenstaande lijstjes. Facebook en Twitter zijn inmiddels verboden door de Russische overheid. In dit overzicht van Sky News staat alles even keurig op een rijtje.

Ik word toch wel een beetje blij als ik me realiseer dat er ook hackers op een functionele manier in de aanval gaan. Anonymus, je kent ze vast wel van het masker, zijn druk bezig om allerhande Russische overheidsites plat te leggen. Naast de overheid zijn er ook aanvallen richting de staatsomroepen, de site van de Russische oliegigant Gazprom en een spoorwegnetwerk dat mogelijk wordt gebruikt om troepen van Rusland naar Oekraïne te verplaatsen. Anonymous heeft de verantwoordelijkheid opgeëist voor 1.500 cyberaanvallen in de afgelopen dagen en zei dat het tv-stations was gehackt om beelden te tonen van een jonge vader die afscheid nam van zijn vrouw en dochter terwijl ze vluchtten, evenals beelden van bommen en beschadigde gebouwen. Russische tv-stations zouden in plaats van propaganda ook Oekraïense liedjes uitzenden.

Starlink

Dan is er ook de tweet van Mykhailo Fedorov, de vice-president van Oekraïne, aan Elon Musk om het Starlink netwerk beschikbaar te stellen. Binnen enkele uren komt er een bevestigend antwoord van Elon en tegelijkertijd worden er een lading satellietontvangers naar Oekraïne gestuurd. Helaas blijken de ontvangststations ook een mogelijke locatie indicator te zijn. Met wellicht gevaarlijke consequenties.

Dan de invloed van social media. The New Yorker kopt deze week: Watching the World’s “First TikTok War”. Die titel is eigenlijk onzin want de Arabische Lente in 2010 was een van de eerste gebeurtenissen waarbij social media een hele belangrijke rol hebben gespeeld. De impact van bewegend beeld via bijvoorbeeld TikTok is echter wel nieuw. In haar boek ‘Betreffende de pijn van anderen’ uit 2003 volgde Susan Sontag de evolutie van oorlogsjournalistiek van fotografie tot televisie. De Spaanse Burgeroorlog markeerde de opkomst van de geprofessionaliseerde fotojournalist, uitgerust met een Leica 35-mm. Een filmcamera om het conflict op de grond vast te leggen. De oorlog in Vietnam was de eerste oorlog die op televisie werd uitgezonden.

‘Sociale media zijn een onvolmaakte chroniqueur van oorlogstijd.’

Nu zijn de kleine schermen van onze telefoons de plaats waar de oorlogsbeelden 24/7 binnenkomen in de feeds. Afgewisseld met debatten over de finale van een tv-serie, schattige dierenfoto’s en updates over andere hedendaagse rampen. De verschillende vormen van inhoud overlappen elkaar op een desoriënterende manier: de professionele met de amateur, de opzettelijke met het incidentele. Het Instagram-account van een internetberoemde kat genaamd Stepan, wiens eigenaar in Oekraïne woont en een miljoen volgers heeft verzameld, is onlangs overgestapt van het delen van gekke huisdierenportretten naar het plaatsen van foto’s van een raketaanval op Kharkiv. Sociale media zijn een onvolmaakte chroniqueur van oorlogstijd. In sommige gevallen kan het ook de meest betrouwbare bron zijn die we hebben.

En dan natuurlijk de laatste technologische tools. Die kunnen ook niet ontbreken. Inmiddels is er een UkraineDAO. Bedacht en opgericht door de in Engeland woonachtige Oekraïens activiste Alona Shevchenko. UkraineDAO kwam tot stand na een samenwerking met Nadezjda Tolokonnikova, lid van Pussy Riot, de bekende Russische feministen band. De DAO (decentrale autonome organisatie) heeft een NFT van de Oekraïense vlag ter veiling aangeboden. Deze is ondertussen voor 2.258 ETH verkocht, wat op moment van verkoop gelijk stond aan zo’n $6,75 miljoen.

Tenslotte. Voor de broodnodige variatie is de podcast “Weer een dag” iedere doordeweekse ochtend. Even luisteren naar Marcel van Roosmalen en Gijs Groenteman. In de uitzending van afgelopen donderdag gaat het ook even over vandaag, maandag 7 maart, als de landelijke en regionale media ook in actie komen voor Giro555. Britt Dekker en Wendy van Dijk met camera en microfoon op de grens van Polen en Oekraïne. En dan denk je heel voorzichtig….zitten we daar nu op te wachten?

Het Nieuws van de Week op Clubhouse

Branded Entertainment X Insight&Connect. Vers uit de oven en nog warm. De geschreven versie nu ook in audio. Kom erbij voor jouw mental breakfast en start de dialoog. Vandaag (zondag 6 maart) om 09.00 uur op Clubhouse. Onder de bevlogen moderatie van Sylvie Verbiest. Deze week natuurlijk ook weer de gesproken column van Tino Stuij.