Vrouwen blijven ondervertegenwoordigd op streamingdiensten en bij omroepen
Slechts een op de drie mensen op tv is vrouw, terwijl meer dan de helft van de bevolking uit vrouwen bestaat. Bovendien worden vrouwen vaak in stereotiepe rollen geplaatst.
De representatie van vrouwen, etnische minderheden, senioren en seksuele minderheden op streamingdiensten en reguliere omroepen loopt nog steeds achter. Dit blijkt uit onderzoek van communicatiewetenschapper Serena Daalmans van de Radboud Universiteit. ‘De vooruitgang gaat met te kleine stapjes,’ zegt Daalmans.
Onderzoek naar representatie
Daalmans onderzoekt regelmatig hoe het gesteld is met de representatie van minderheidsgroepen op televisie. Wat tot nu toe ontbrak, was een vergelijkende studie waarbij ook streamingkanalen werden meegenomen. Volgens Daalmans besteden de meeste streamingdiensten veel aandacht aan diversiteit. En nemen ze mensen aan die zich specifiek met dit onderwerp bezighouden. Dit zou moeten betekenen dat minderheden goed vertegenwoordigd zijn op deze platformen.
Samen met collega’s Rhanna Haverkort en Mariska Kleemans onderzocht Daalmans de representatie van verschillende groepen in de Top 10 aanbevolen series (bij een nieuw account) op Netflix, Videoland, Prime en Disney. Dit vergeleken ze met programma’s die op prime time werden uitgezonden bij reguliere omroepen zoals de NPO, RTL en SBS.
Resultaten van het onderzoek
Ze bekeken hoeveel mensen uit ondergepresenteerde groepen voorkwamen in deze programma’s en of dit overeenkwam met hun aandeel in de Nederlandse samenleving. Daarnaast werd de kwaliteit van de representatie onderzocht: hoe stereotiep waren de rollen? Vrouwen worden bijvoorbeeld vaak afgebeeld als moeder of romantische partner, terwijl verhaallijnen van oudere mensen vaak over ziektes gaan.
Vrouwen
De belangrijkste conclusie was dat vrouwen nog steeds ondervertegenwoordigd zijn, zowel bij streamingdiensten als bij omroepen. ‘In de bijna 15 jaar dat ik dit onderzoek doe, verandert de representatie van vrouwen het minst,’ zegt Daalmans. ‘Slechts een op de drie mensen op tv is vrouw, terwijl meer dan de helft van de bevolking uit vrouwen bestaat. Bovendien worden vrouwen vaak in stereotiepe rollen geplaatst: we weten soms niet of ze werken, maar wel dat ze een kind of relatie hebben.’
Etnische en seksuele minderheden
Etnische en seksuele minderheden waren wel proportioneel vertegenwoordigd, maar etnische minderheden werden nog steeds vaak in verband gebracht met criminaliteit.
Senioren
De representatie van senioren was bijzonder slecht: slechts iets meer dan 5% van de mensen op tv was boven de 65, terwijl deze groep ruim 20% van de Nederlandse samenleving uitmaakt.
Verschil tussen streamingdiensten en omroepen
Er was weinig verschil in representatie tussen streamingdiensten en omroepen. ‘Streamingdiensten beweren vaak dat ze eerlijk willen representeren, maar in de praktijk gebeurt dit nauwelijks,’ zegt Daalmans. Hoewel zowel reguliere omroepen als streamingdiensten aangeven dat representatie beter moet, laten de data zien dat de vooruitgang slechts met kleine stapjes gaat.
Meer weten over representatie in de media? Bekijk de video die Daalmans maakte voor de Universiteit van Nederland.