Waarom het blijft rommelen bij Funda
Recent werd bekend gemaakt dat huizenwebsite Funda stopt met de ontwikkeling van een eigen online hypotheekproduct. Een eigen hypotheek zou een middel kunnen zijn om het dienstenaanbod op de website te vergroten.
De ontwikkeling bleek financieel en juridisch complexer dan gedacht. Nog voor het product van de grond is gekomen trekt Funda de stekker eruit. Het gaat nu andere manieren verkennen om de diensten uit te breiden en de inkomsten te vergroten.
De belangrijkste reden voor het stoppen met een eigen hypotheekproduct is een andere. De introductie van een eigen hypotheek door Funda zou ten koste kunnen gaan van de hypotheekverkoop door individuele makelaars. Een deel van de NVM-makelaars verdient hier goed aan.
Belangen álle aandeelhouders
Waarom het al jaren rommelt bij Funda is omdat de belangen van het platform en de grootste aandeelhouder, de vereniging van makelaars (NVM), uiteenlopen. Het bestuur van het platform is de afgelopen jaren regelmatig naar huis gestuurd of zelf opgestapt. Ook ligt het regelmatig overhoop met de aandeelhouders, dan weer de meerderheidsaandeelhouders (de NVM-makelaars), dan weer de minderheidsaandeelhouders (certificatenhouders).
In 2022 oordeelde de Ondernemerskamer, die de ruzie tussen beiden moest beslechten, dat het platform zelfstandig een koers mag bepalen om de toekomst van het platform zeker te stellen. En dat daarbij het rekening dient te houden met de belangen van álle aandeelhouders.
Risico op vervreemden van huizenkopers
De makelaars gijzelen het platform al jaren door voortdurend vernieuwing tegen te houden die de belangen van de makelaars zou kunnen schaden. Zo werd eerder de nieuwe dienstverlener Gmak van het platform geweerd. Dit bedrijf wilde de rechtstreekse verkoop van huizen tussen kopers en verkopers mogelijk maken, zonder tussenkomst van een makelaar. In het artikel dat ik hier destijds over schreef bespreek ik de dilemma’s van een coöperatief platform die Funda al sinds de oprichting teisteren. De advertentiewebsite kan zo niet uitgroeien tot een platform voor alle vormen van diensten rond kopen en verkopen van huizen en appartementen. Het platform loopt hiermee het risico dat het zich op den duur vervreemdt van huizenkopers.
Op dit moment lijkt het platform nog onaantastbaar. Niemand die een huis koopt of verkoopt kan om het platform heen: Funda heeft verreweg het grootste aanbod. Die ‘monopolypositie’ maakt het platform uiterst waardevol. Kopers hebben zich al gemeld en zouden de benodigde financiering voor uitbreiding kunnen verschaffen. De makelaars willen hun controle in het platform voorlopig nog niet opgeven. Het is de vraag of dit op termijn de ondergang van het platform kan betekenen zeker als er nieuwe concurrentie komt.
Maurits Kreijveld is futuroloog en strategisch adviseur. Hij onderzoekt en verbeeldt de impact van nieuwe technologieën op organisaties, individuen en de samenleving, en adviseert hierover. Hij is gespecialiseerd in digitale transformatie (platformeconomie, deeleconomie) en innovatie cocreatie. Met zijn boek ‘De plug&play;-organisatie. Handboek voor digitaal transformeren' en bijbehorende workshops en masterclasses helpt hij organisaties digitaal aanpassingsvermogen en wendbaarheid te krijgen. Eerder schreef Maurits 'De kracht van platformen' het eerste Nederlandse boek over de platformeconomie, en ‘Samen slimmer. Hoe de wisdom of crowds onze samenleving zal veranderen’ met toekomstbeelden over de zorg, innovatie en smart cities.