Webwinkel Vakdagen 2019: online retail moet duurzamer
Duurzaamheid was een hot topic op de Webwinkel Vakdagen. Daar waar de kritische consument zich zorgen maakt over het milieu en denkt dat vrijwel alle bestelbusjes rondrijden voor webshops (fact-check: nee, slechts 4 procent!), is een tegengeluid welkom. Dat tegengeluid heet Bewust Bezorgd. Tegelijk ging het over veel meer in Jaarbeurs Utrecht. Een overzicht van de laatste trends.
E-commerce worstelt met tal van ontwikkelingen, waarbij de krappe marges door moordende concurrentie, gratis bezorgen en hoge retourcijfers natuurlijk een immer terugkerend thema zijn. Tegelijk maken webwinkels zich ook zorgen over hun imago. Waar het vroeger nog als duurzaam gold om niet met je auto naar de winkel te scheuren, beseft iedereen dat thuiswinkelen evenmin goed is voor het milieu.
In dat licht is de rekentool Bewust Bezorgd ontstaan. Op de Webwinkel Vakdagen 2019 presenteerde Thuiswinkel.org vol trots dit instrument, waarmee webwinkels precies kunnen (laten) zien wat de CO2-impact van pakketbezorging is en welk effect reductiemaatregelen hebben. De e-commercesector wil de CO2-uitstoot van de logistieke operatie in 2025 met de helft reduceren ten opzichte van 2018.
“E-commerce wil CO2-uitstoot van logistieke operatie in 2025 halveren”
Tijdens de presentatie werden bedrijven opgeroepen om zich in te schrijven voor deelname aan Bewust Bezorgd. Thuiswinkel heeft de tool ontwikkeld in samenwerking met Connekt en Topsector Logistiek. Ook grote online winkels als Bol.com, Wehkamp, Coolblue en Otto doen mee, evenals vervoerders PostNL, DHL en Dynalogic. Bewust Bezorgd is een jaar lang getest, verbeterd en doorontwikkeld. Het ideale plaatje wordt geschetst in een lyrisch promofilmpje.
“We zijn er trots op dat we dit als sector samen hebben kunnen ontwikkelen”, aldus Wijnand Jongen, directeur van Thuiswinkel.org. “Dit model zorgt ervoor dat alle bedrijven op dezelfde manier emissies meten. Iedere webwinkel kiest zijn eigen manier om te verduurzamen, maar de effecten ervan worden hetzelfde gemeten. Dat creëert helderheid en transparantie.”
Duurzamer bezorgen
De e-commercesector heeft het afgelopen jaar grote stappen gezet op het gebied van duurzaamheid, claimt de brancheorganisatie. Bewust Bezorgd moet dat inzichtelijk maken en partijen scherp houden. Het rekenmodel toont hoeveel CO2-uitstoot het versturen van een pakketje met zich meebrengt op basis van het volume van de verzonden pakketten, het aantal kilometers dat ieder pakketje aflegt, het vervoersmiddel dat gebruikt wordt, de vulgraad van busjes en de afleveroptie. Zo kunnen bedrijven direct inzien waar de mogelijkheden zitten om de logistieke operatie verder te verduurzamen. Dit rekenmodel is gebaseerd op de BigMile (voorheen Lean & Green) Analytics-methode en voldoet aan Europese normen.
Behalve op Bewust Bezorgd werd tijdens de presentatie ook gewezen op herbruikbare en direct door de bezorger weer meegenomen verpakkingen, schone distributiecentra en de flexibiliteit om het bezorgmoment aan te passen (via de PostNL-app), zodat de distributeur niet voor een dichte deur staat. “Verduur-samen”, zo jubelt een bevlogen Marielle van Spronsen, programmamanager Duurzaamheid van PostNL.
“Optimalisatie wringt met de dominante focus op same-day delivery”
Vanuit de zaal komt de vraag of goed gedrag niet kan worden beloond: klanten geld terug geven als ze hun producten later laten bezorgen. “Optimalisatie wringt met de dominante focus op same-day delivery. De klant is verwend.” Men is het met elkaar eens: er moeten triggers komen voor leveranciers én consumenten.
Wie over de beursvloer loopt, merkt minder van de duurzame ambities van Thuiswinkel.org en zijn partners dan in de congreszaaltjes. Veel toeleveranciers zetten traditiegetrouw in op gemak, snelheid en digitale noviteiten. Oké, dan maar weer terug naar het sprekersprogramma. Elf zalen, dus onmogelijk om alles te bekijken. Gelukkig was ook zustertitel Twinkle aanwezig bij alle keynotes. Dat en meer lees je hieronder. Wat werd er allemaal gezegd en voorspeld op de Webwinkel Vakdagen?
Google: “Mobiel, automatisering en video”
Over een tijdje spreken we niet meer van ‘digital commerce’, maar gewoon van ‘commerce’, zegt Pim van der Feltz. De ceo van Google Nederland schetst een veranderend retail-landschap, waarbij retailers elke klant op elk moment, op elke locatie en vanuit elke propositie het best mogelijke moeten kunnen bieden. De geleverde prestatie hangt volgens Van der Feltz van drie zaken af: de juiste technologie, het vertrouwen van klanten en een passende organisatie. Dat lukt volgens de Google-baas alleen met de kracht van mobiele optimalisatie, automatisering en video.
Zalando: “Leveren via retailpartners”
Zalando breekt een lans voor het verbinden van online en offline, die (te) vaak als elkaars tegenstanders worden gezien. De fashion e-tailer probeert beide sectoren te verbinden via zijn Connected Retail-concept, dat directeur Noord-Europa Kenneth Melchior nog maar eens onder de aandacht brengt bij de aanwezigen. Aanleiding daarvoor is de naderende aftrap van het programma in ons land: Zalando wil binnen enkele maanden zijn eerste bestellingen via retailpartners in Nederland leveren. En nee, dat betreft niet alleen de grote merken.
Disney: “Vergeet transactie, kijk naar engagement”
“Schrap het woord ‘kanaal’ uit je vocabulaire”, bepleit Gunjan Bhow senior vice-president Digital, Mobile & E-Commerce van The Walt Disney Company. “De enige currency die je als retailer hebt, is de relatie met je klant. En klanten denken niet in kanalen. De klant is géén product en géén kanaal. Denk liever aan context en intentie.” Wie niet vanuit de rol van business manager redeneert, maar een artikel in de context van klanten plaatst, dwingt zichzelf tot het ervaren van engagement met het eigen product.
V&D: “Warenhuis 2.0 is nog niet uitgevonden”
Het klinkt bijna romantisch zoals Ronald van Zetten over V&D praat, maar de eerste zes maanden bewijzen zijn gelijk, schrijft MarketingTribune. De gestaakte retailformule is terug als webwinkel en de eerste jaaromzet zal om en nabij 5 miljoen bedragen, zei hij op de Webwinkel Vakdagen. “Je koopt het merk, zet de knop aan en mensen gaan kopen.” Net als het oude V&D kiest VD.nl uit overtuiging voor het grote middensegment. Die markt is er en de doelgroep is erg groot en bovendien kapitaalkrachtig genoeg. De Bijenkorf is verder aan de bovenkant van de markt gaan zitten en Hudson’s Bay heeft het gat dat V&D achterliet niet kunnen invullen.
“Het gaat slecht met de warenhuizen van weleer, zoals Macy’s en Sears”
“Het warenhuis 2.0 is nog niet uitgevonden. Het gaat slecht met de warenhuizen van weleer: Macy’s en Sears, bijvoorbeeld. De nieuwe vorm waarin een warenhuis zijn klanten succesvol bedient, bevindt zich nog in de ideeënsfeer. Maar overal ter wereld zijn mensen bezig met het ontwikkelen van een antwoord op die vraag. En zodra wij zover zijn, komt u weer gezellig bij ons koffiedrinken. Net als vroeger.”
Uber Eats: “Beste service verslaat competitie”
In de competitieve Nederlandse markt van maaltijdbezorging is Uber Eats een laatkomer. Daar is het bedrijf zich ook van bewust, vertelt Aukeline Tolman, directeur van Uber Eats Nederland. Toch ziet het bedrijf veel kansen om in Nederland de concurrentie aan te gaan met gevestigde namen als Thuisbezorgd.nl en Deliveroo, schrijft Twinkle. “Wij richten op ons practical eating, dat zijn de ‘gewone’ dagelijkse maaltijden. Gemiddeld bestellen klanten bij ons anderhalve maaltijd per week. Als je dat verrekent met alle dagelijkse maaltijden dan zijn er nog 19,5 maaltijden die niet besteld worden. Daar valt dus nog veel te winnen.” Het eigen recept? “Mensen willen niet honderden opties om een maaltijd te bestellen. Ze willen het juiste restaurant op het juiste moment. Uiteindelijk wint diegene die de beste service biedt binnen deze markt.”
MediaMarkt: “Niet schreeuwen maar luisteren”
Een flink transformatie is bezig bij MediaMarkt. “We kunnen veel meer dan alleen dozen schuiven”, zegt Ken Fontijn, chief digital officer bij MediaMarkt. “De consument wil de totaaloplossing, niet meer het losse product. Daarom verkopen wij ook geen losse laptops maar helpen wij je met school. Onze gehele manier van denken is veranderd. De consument loopt niet warm meer voor dat agressieve rode geschreeuw. Wij moeten relevant zijn voor de klant, daar draait het om. Er is de afgelopen jaren te weinig gebeurd bij MediaMarkt. Wij hebben niet meer het breedste assortiment en de laagste prijs. Maar wij willen wel weer opnieuw de lead nemen ook al zijn we al leading. We transformeren van een schreeuw- naar een luistermerk.”
FonQ: “Transitie in ruimte en inspiratie”
Ook bij woonwebwinkel FonQ is het afgelopen jaar veel veranderd, vertelt ceo Antoine Brouwer. “Tot anderhalf jaar geleden was onze site nog een standaard website. Inmiddels is het een plek geworden waar klanten inspiratie op kunnen doen voor hun woning. Niet gesorteerd op product, maar op ruimte. Want je koopt nooit twee banken tegelijkertijd.” Afgelopen jaar lanceerde de webshop nog een specialistische marktplaats. Brouwer is te spreken over die stap. “Ik geloof in de platformgedachte. Inmiddels hebben wij al zeventig aangesloten partijen op onze marktplaats. Wij nodigen ze zelf uit. Ze moeten ook echt bij ons platform passen. Wij kijken binnen marktplaatsen naar de klant en niet naar de opbrengsten.”
Bol.com: “Dit jaar doorbraak als platform”
“Als het zo doorgaat wordt over twee jaar meer dan de helft van de omzet van Bol.com gerealiseerd door partners”, aldus algemeen directeur Huub Vermeulen. 2019 moet het jaar worden waarin Bol.com is getransformeerd van webwinkel naar marktplaats. “Samen gaan we de retail veranderen. Mensen geven de voorkeur om bij één plek hun aankopen te doen. En dat is waar het ook heen gaat. De klant aan je binden en dat ook zo houden is dus ook erg belangrijk.”
“Mijn primaire doelgroep van coole dudes is niet rijk, maar fungeert als influencer”
Mijn persoonlijke favoriet was het verhaal van mutsenfabrikant Poederbaas, goed verstopt in zaal 10. Snowboarder Stenmar IJff ging al revaliderend na een ongeluk mutsen breien en maakte daar een business van. Met aanvankelijk een groep oma’s als personeel, totdat ze de verkoop niet meer konden bijbreien. Het merk Poederbaas wordt geladen door video’s, events en talentontwikkeling (sponsoring), maar die marketingtools werden al snel businesses op zichzelf. Ondanks zijn groeiende imperium is IJff nog altijd een eenmanszaak. “Mijn primaire doelgroep van coole dudes is niet rijk, maar zij fungeren als influencer en de groep daaromheen bestaat uit een miljoen wintersporters.”
De mutsenman is best een geslaagde eindbaas. Zelfs tussen de grote jongens van Zalando, FonQ en Bol.com. Die mogen dan wel stukken groter zijn, maar ook voor hen is e-commerce soms nog altijd worstelen. Met of zonder duurzame bezorging.
Mooi dat Thuiswinkel.org bezig is met co2-reductie. Ik snap alleen niet hoe Bewust Bezorgd daarin helpt. Op die site zie ik een tooltje voor de consument. Die leert daarvan dat een fiets beter is dan een dieselbusje (wist ie al) en dat morgen bezorgen beter is dan vandaag (wist ie waarschijnlijk ook al).
Maar op die site staat niks over hoe dat de winkels en bezorgers helpt om bewuster te bezorgen. Misschien komt dat nog?
Wat betreft de vraag uit de zaal over belonen van goed gedrag en triggers voor leveranciers én consumenten. Dat is eenvoudig op te lossen met een CO2-tax. Dat is namelijk relatief simpel te meten en als we dat beprijzen, heb je meteen iedereen in de keten te pakken. Als shop A de logistiek inefficient doet en shop B efficient, zal B minder CO2-tax betalen en dus een beetje goedkoper (kunnen) worden. Daar heb je de incentive voor shops.
En de shop zal meteen aan de slag gaan om de consument mee te laten werken. Zo kunnen ze in de checkout bij het bezorgmoment de CO2 laten zien:
“Kies je bezorgmoment:
() vandaag bezorgen (20 gram CO2)
() morgen bezorgen (14 gram CO2)”
Als de consument dit belangrijk vindt (en een deel doet dat), zullen ze vaker voor morgen kiezen.
Eventueel zouden ze zelfs de CO2-tax kunnen doorberekenen:
“Kies je bezorgmoment:
() vandaag (20 gram CO2)
() morgen (14 gram CO2 en 5 cent korting op je bestelling)”
Ik geloof er overigens vrij weinig van dat ‘de branche’ dit kan of moet oplossen. De branche kan bijvoorbeeld geen CO2-tax invoeren. En er zijn veel partijen die geen lid zijn van de branchevereniging. En dan heb je nog de kalkoen en het kerstdiner. En elke andere branche heeft in essentie het zelfde probleem (al zijn de oplossingen anders). Dus de overheid zou die CO2 tax moeten invoeren (en dan geen fluttax, maar een serieuze prijs). Daarmee fiksen ze meteen dat in alle branches een incentive is om duurzaam te innoveren. En als het om geld gaat, gaan alle branches wel aan de slag en maken we snel vooruitgang.
@Remi: Dank voor je uitgebreide reactie. Nog even als nabrander: het is interessant om over een tijdje de balans op te maken in hoeverre e-commerce, fulfilment en distributie daadwerkelijk zijn verduurzaamd. Daar zal ongetwijfeld onderzoek naar worden gedaan en dat gaan we in de gaten houden. Ben het trouwens met je eens dat de tool erg algemeen is en dat Bewust Bezorgd pas echt zoden aan de dijk zet als consumenten tijdens het bestelproces kunnen kiezen voor duurzame opties. Een financiële incentive zal daar zeker bij helpen.