Zeg je ‘je’ of ‘u’ in marcom?

Tutotyeren of niet. Een niet eens zó triviale triviale kwestie in marketingcommunicatie die ik zelf in ieder geval ook meermalen op een marketingafdeling heb gevoerd. ‘Wat wil de klant?’, legde het daarbij standaard af tegen ‘Hoe willen we overkomen?’. Ook een relevante vraag voor marketeers, want die zullen zich geregeld afvragen wat gepast is, of effectief, of gewoon gewenst. Of misschien juist ongepast. Wat doet het voor je merk? Randje strategische marketing dit, want merkwaarden.

Tutoyeren is geen vanzelfsprekendheid

De context is van belang, zoveel is duidelijk. Het hangt er nogal vanaf waar en waarom je iemand aanspreekt met jij of u, via welk medium en wat de rest van de boodschap is. De leeftijd van je/uw doelgroep zal er ook toe doen, en de culturele achtergrond ook trouwens. Bij aankomst in  Paramaribo werd ik er eens op gewezen dat de omgang met onbekenden in Suriname formeler is dan in Nederland: je tutoyeert een ober of winkeleigenaar niet zomaar. Het koloniale verleden speelt mogelijk een rol, maar zeker niet alleen dat, zo werd me uitgelegd. Punt 2 van de checklist ‘Do’s & Don’ts voor het communiceren in Suriname‘: ‘Tutoyeren is geen vanzelfsprekendheid; Spreek iedereen in eerste instantie met ‘U’ aan. Je kunt dit vergelijken met het geven van drie kusjes; dat doe je pas als er al een bepaalde relatie is tussen jou en de ander.’ Hoofdletter U dus. Hoe dat in bijvoorbeeld Marokkaans- of Turks-Nederlandse gemeenschappen wordt ervaren weet ik eigenlijk niet (weet iemand dat?).

Er zijn bedrijven die ‘jij’ en ‘jou’ zo ongeveer deel hebben gemaakt van hun merkidentiteit en lijken vooral niet formeel ‘u’ te wíllen zeggen. Ikea zal ermee begonnen zijn te jij’en en te jouwen, ergens in de seventies, maar ook voor de Zweedse vrienden zal toch gelden dat ze een juridische kwestie niet zullen aankaarten met ‘Je bent te laat met een beroep op de garantieregeling en zien die aanstaande rechtzaak met vertrouwen tegemoet. Skål’. (geen grap, er is een hele uitleg over: Waarom spreekt IKEA me aan met ‘je’?)

Stuiterende rollators

Britten hebben dit probleem natuurlijk niet, die you’en gewoon iedereen. Dat compenseren ze dan weer ruimschoots met allerlei andere beleefdheidsprotocol, waardoor Nederlanders er nogal bot en direct schijnen over te komen. Nu is het de vraag of de ergernis over ‘je’ en ‘jij’, waar je liever ‘u’ had gelezen opweegt tegen het voordeel van dat lekker informele tutoyeren. Tenslotte wil je ook niet te stijfjes overkomen. Zelf ontving ik vorige maand een geinig geschreven aankondiging van een glasvezelproject. Huis aan huis verspreid en geheel in lijn met de communicatierichtlijnen van T-Mobile tutoyerend.

Voor de goede orde: het gaat hier over huis aan huis-aanleg, ook van niet-klanten, waarvoor ongevraagd de stoep wordt opengebroken, uitgegraven en weer dichtgegooid. In dit specifieke geval ook nog eens twee weken nadat KPN exact diezelfde stoep had opengebroken, uitgegraven en weer dichtgegooid, dus zand in je huis, tegels die scheef liggen, gemeente-gedoe voor een glasvezelverbinding die je niet wil en niet kunt gebruiken, stuiterende rollators, rolstoelen en Bugaboos.

Die stop je dan ‘Nee-Nee’ door de bus bij een hoogbejaarde krasse knar, denk ik dan: woont misschien heel internet uit op hoge snelheid, maar je hebt niet met haar geknikkerd, dus doe normaal. Zelf vind ik het ook niet erg gepast overigens, maar m’n kinderen vinden weer dat ik me aanstel. Die noemen hun opa ook gewoon Henk.

Doe bij twijfel maar beleefd, denk ik dan. Voor alle zekerheid toch nog even gecheckt hoe de Duitse vrienden zich verhouden tot hun eigen landgenoten. Check. Niks ‘Ich bin wie Du’, alles ‘Sie’. waar het gaat over Glasfaser Neubauprojekte. Thuis een nette jongen, over de grens lekker los bij die spontane Niederländer.

Zijstapje, maar minstens zo merkwaardig vind ik de jij/jouw-hype waar T-Mobile ook aan meedoet: ‘Jouw wijk’ (NIET DIE VAN JE NAGELSTYLIST!). Komt trouwens bovengemiddeld vaak voor bij artikelen over online marketing: ‘Wil jij jouw zoekmachine optimalisatie uitbesteden?’ (EN DUS NIET JE ZUS EN NIET DIE OPTIMALISATIE VAN JE BUURMAN!), maar da’s eigenlijk een triviale blogpost op zich waard. Check vooral de reacties onder Van Wingerdens tweet. Het maakte nogal wat los.