WhyMax?
Eerder schreef ik het een en ander over WiMax waarvan ook op dit weblog melding gemaakt wordt. Een kort overzichtje derhalve. WiMax ook wel Wireless Local Loop genoemd is een nog niet zo bekende technologie met veel relatief goedkope communicatie mogelijkheden. Het is evenals het meer bekende Wifi een digitaal radiosysteem dat draadloze breedband-verbindingen mogelijk maakt. Vanuit een centrale antennemast kunnen op een afstand van vele kilometers meerdere eindgebruikers worden bediend.
De technologie is nu vooral geschikt om bedrijfstelefooncentrales op bedrijventerreinen aan te sluiten op het vaste telefoonnet zonder dat er kabels moeten worden aangelegd. Ook kan met deze technologie snel een nieuw basisstation voor mobiele telefoonnetten (met de functionaliteit van vast) worden aangesloten en kan men zelfs de concurrentie aan met kabelaanbieders in nieuwbouwwijken. Wellicht is bekend dat de NS narrowcasting content verzorgt voor treinreizigers. Daarbij maakt men ook gebruik van deze WiMax technologie.
Er zijn meerdere varianten voor WiMax, die maken het onderscheid tussen vaste en mobiele verbindingen. 802.16 pre E-standaard, wordt ook wel mobiele WiMax genoemd. Dat staat in tegenstelling tot Enertels licentie, die is voor de zogeheten vaste standaard, D- of 2004-standaard genoemd. De pre E-variant wordt ook wel omschreven als mobiel ADSL- of kabelinternet. Het bereik van een WiMax-zender is in theorie 60 kilometer maar in Duitsland heeft men al testen kunnen uitvoeren welke een afstand van meer dan 200 km konden overbruggen.
Sinds kort is men het ook eens over standaardisatie van WiMax. Dit betekent de werkelijke doorbraak voor de mobiele variant van deze kansvolle infrastructuur. Telecomaanbieder Tele2/Versatel maakte recent de marketingblunder van het jaar door haar voor zeer weinig verkregen WiMax kavels door te verkopen.
Kritische macro kijk op relevante mediaontwikkelingen en aanverwante distributietechnologie.
@albert: altijd fijn als uit het ene artikel een ander voorkomt of iig voortborduurt. 😉
@ Ronald, Mijn puntje op jouw i.:)
Volgens mij ligt de doorbraak in de beschikbaarheid van end-user-apparatuur. Tot die tijd is het vooral een theoretisch verhaal. De beschikbaarheid zal vooral gepushed worden door landen als Zuid Korea, Rusland en China.
Tests over 200 kilometer zijn zeker aardig, maar ik kan je garanderen dat de performance nul is. Zeker wanneer je meerdere klanten gaat bedienen. Nee, 40 kilometer met een zeer beperkt aantal gebruikers komt veel eerder. Dan wordt een mastje al weer duur. Check even de pricing van Enertel.
En dan is er nog de opkomst van het ‘vrije’ Wimax op de (al drukke) 2.4ghz frequentie. Volgens mij wordt het de combinatie van goedkoop koper in bijna iedere uithoek van Nederland (met snelheden tot 10Mb in beide richtingen), met vrij Wimax en hotspots die gaan strijden met betaald Wimax om het gat te dichten tussen betaalbaar glas en de huidige situatie.
Ik denk dat Versatel een hele goede keuze heeft gemaakt om afscheid te nemen van die licenties. Tegen die tijd dat betaald Wimax levensvatbaar is door de beschikbaarheid van end-user-apparatuur, is iedere WiFi hotspot een potentieel zendpunt voor vrij (en dus gratis) Wimax. Check even de binnenstad waar je woont en trek een circeltje van 5Km om ieder hotspot en je ziet de levensvatbaarheid van betaald Wimax.
Roy, Versatel kon de wettelijke verplichting voor de uitrol niet nakomen. Overigens heb ik dergelijke testjes over grote afstanden in de regio Beieren zien plaatsvinden. Alcatel, Siemens en nog wat kleinere goden werken samen aan de uitrol van WiMax in deze vorm. Zouden zij het niet goed zien denk je?
Albert: natuurlijk weet ik dat Versatel budgetair andere prioriteiten had en daarom dus financieel gezien niet aan de uitrolverplichting kon voldoen. Andere prioriteiten dus … goed gezien van Versatel.
Over Duitsland en Wimax: daar zijn in Duitsland hele roedels bedrijven aan failliet gegaan, die in Wimax een ideaal product zagen om de DSL hiaten in te vullen. De kopersituatie (DSL) is een hele andere dan hier … daar dus geen koper op iedere hoek van de straat en geen 97% dekking.
Over grote bedrijven als garantie voor succes:
– Philips, Sony, Microsoft in relatie tot de MSX computer.
– KPN en Kermit.
– Sprint, Verizon en de ‘wereldstandaard’ CDMA.
of dichter bij je voorbeeld, een ook begonnen in Beieren:
– Siemens, Volkswagen en BMW in relatie tot de politieke stroming rond de man met de snor in die rustieke jaren ’40.
Albert, er is een groot verschil tussen hetgeen Casema zegt te willen doen en hoe Sprint in eerste instantie zijn verbindingen tussen zijn mobiele telefonie masten gaat vervangen door Wimax. Daarna bieden ze een fixed wireless dienst aan richting end users door middel van hotspots. Er worden indirect dus via Wimax end-users bediend. Niet direct.
Overigens ligt de investering voor de uitrol eerder richting de $5 miljard dan 3, zover ik het uit de vele vermeldingen begrijp. Waarlijk geen kwartjes, maar dat veel geld geen garantie voor een goede oplossing is, bewijst Microsoft wel met Vista. Ruim 5 miljard ontwikkelkosten, inmiddels vaker uitgesteld dan Verdonk zich voor de 2e kamer heeft moeten verdedigen en de release candidates lijken nog nergens op.
Ik zie het directe bedienen van end-users via een betaalde Wimax frequentie (3.5 ghz, 5 ghz) niet zitten, omdat die dienst vlot ondermijnd gaat worden door Wimax diensten op de vergunningloze 2.4ghz frequentie. Voor beide andere frequenties is zeker ruimte in de niche of in andere landen als backbone. Niet in Nederland, want overal ligt klei, dus graven voor de massa is relatief goedkoop.
De andere opmerking betreft een antwoord op jouw ‘grote bedrijven maken geen fouten’ suggestie. Net zo ongepast …. ben het met je eens dat ik een bruut voorbeeld geef, maar die drie daarboven spreken ook voor zich. Ik zeg overigens niet dat het foute technologie betreft, omdat dergelijke situaties in veel gevallen vaak een combinatie van technologie en tijd is. Neem het faillisement van KPN/Qwest: goed idee, fout moment. Net als de Wimax faillisementen in Duitsland. Mooie technologie (vooral de D standaard), maar te vroeg. Geen apparatuur. Zeker anders in 2008, maar wel over de 2.4 ghz frequentie.
Nieuwe technologie is altijd een gok. Je hebt zelden een idee welke kant iets op gaat. Bij ons zit jaarlijks 25 tot 35% van de omzet in innovatie en ik kan je vertellen dat meer technologie het hier niet haalt dan wel. Da’s niet direct een schadepost, want hetgeen het nu niet haalt (wordt afgetest), kan over 2 jaar wel een gouden oplossing zijn. You never know. Dat maakt deze branche zo cool. Onze verbindingsoplossingen voor touch screen zuiltjes waren in 1999 te hoog gegrepen (te vroeg), maar nu een schot in de roos mbt. narrowcasting en VOIP. Kan soms raar lopen.
Ook met Wimax… het kan echt alle kanten op, maar als ik nu mijn geld ergens in moet stoppen (en dat moet ik, dagelijks), dan niet in Wimax. Die tijd komt wel … maar dat heet 2.4 ghz.
Roy ik zie nergens een opmerking van mij staan dat grote bedrijven geen fouten zouden maken. Dat is jou conclusie omdat ik verwijs naar de enorme investeringen in WiMax denk ik. Ik vermoed toch dat het managemnt van dergelijk miljardenbedrijven niet uit een eitje komen. Anyway, met mijn beide voetjes in het water kan ik je mededelen dat de infrastructuur van WiMax inderdaad op termijn elke concurrentie met vast aankan. Hoezo draadjes, een dure infrastructuur en zeker niet met het eeuwige leven. De motieven om “vast” in het huishouden te hebben nemen met de dag af. Ook zie ik dagelijks hardware leveranciers medling maken van nieuwe op Wimax techniek gebaseerde ontwikkelingen. Samsung, Nokia, HP, BlackBerry, Dell en Siemens zijn zeer actief met allerlei hybride apparaatjes. Schiphol lijkt inmiddels ook te vallen voor WiMax. Wij (TSS) hebben narrowcasting players in huis die WiMax aankunnen, maar ook WiFi, en allerlei vaste verbindingen. Wel zo handig dat je monitoren kan verplaatsen als bijvoorbeeldde inrichting van de locatie of de positie van het dragende object veranderd.
Om 17.19 vraag jij mij of de grote bedrijven het met hun stevige investeringen niet goed zien. Daaruit concludeer ik dat je stevig geloof hebt in wat grote organisaties doen. Dat is je goed recht. Ik gaf een paar voorbeelden waaruit blijkt dat het grote geld het niet altijd bij het rechte eind heeft. Vooral CDMA is een aardige vergelijking. Ook ooit bedoelt als mobiele wereldstandaard …. verloor het tegen het inferieure maar zeer practische GSM. Dat wordt volgens mij ook het lot van de 3.5 en 5ghz Wimax oplossingen…. mooie techniek, maar gaat ten onder tegen het el cheapo 2.4 ghz ‘Wimax’.
En klein en gespecialiseerd is ook niet altijd goed hoor. Wij zitten ook wel eens mis (vaker dan eens ook). Dat krijg je wanneer je voor de muziek uitloopt. Ik bedoel: als ze bij ons geen fouten maken, dan nemen ze niet genoeg risico.
De Wimax hybride apparaten zien wij ook en testen we ook, in Nederland en Israël (fieldtests). Zijn we nog niet van onder de indruk. Gelijk WiFi is het stroomverbruik heftig waardoor het mobiel nog niet bruikbaar is.
Draadloze technieken gebruiken wij zeker in onze connectivity dienstverlening, dus ook in onze netwerken voor narrowcastingoplossingen. OP dit moment dus GPRS, UMTS, UMTS Breedband (HSDPA) en WiFi. Alles met private IP, oh en roaming. Wel zo handig dat je van een WiFi naar een UMTS netwerk kunt bewegen zonder offline te gaan. Zeker wanneer we het hebben over draadloos TV kijken, chatten and all that jazz.
@Roy. Zo lijken we toch meer eens dan dat zich aanvankelijk liet aanzien. Mijn mening is dat met alle ook door jouw gememoreerde miskleunen uit het verleden multinationals dezes daags wat behoedzamer opereren. Wat meer vanuit de consument beredeneerd zeg maar.
@Albert, natuurlijk opereren multinationals niet behoedzamer. Die zitten nog steeds met hun eigen agenda. Als je het dichtbij wil zoeken kijk je nu naar de stammenstrijd tussen HD-DVD en BlueRay. Beide kampen bestaan uit grote partijen en toch gaat er maar 1 winnaar zijn (BlueRay denk ik: betere naam en PS3).
Ik weet niet precies van welke generatie jij bent, maar ik heb sinds halverwege de jaren ’80 bewust heel wat nieuwe netwerktechnologiën meegemaakt die als ‘het gouden ei’ werden gepresenteerd. Soms echt juweeltjes van protocollen, die het niet haalden. En dan maakt het gewoon niet uit hoeveel grote of kleine organisaties erbij betrokken zijn.
Wij (Zoranet) zijn een innovatief en onafhankelijk netwerkbedrijf met klanten in binnen en buitenland en we zien en experimenteren heel vroeg met nieuwe technologie. Toen we voor het eerst met WiFi aan het experimenteren waren (jaren geleden), vonden we het vooral een erg onveilige oplossing die heel veel stroom nodig heeft. Neemt niet weg dat we er wel voortvarend mee aan de slag zijn gegaan, omdat we het nut welzeker zagen. De veiligheid hebben we opgelost door gebruikers te identificeren aan de hand van een SIM kaart, maar het stroomprobleem blijft. Feit is dat WiFi in essentie een onveilige oplossing is die ervoor gezorgd heeft dat 95% van de corporate WiFi netwerken die ik tegenkom, binnen 5 minuten te hacken zijn. En dat is 100% te wijten aan onkunde van mensen gewoon wat commerciële beschrijvingen doorlezen, protocollen overtypen en het wel goed vinden omwille van gebruikersgemak.
Ik zeg niet dat wireless het niet is (ik bel al mobiel sinds eind jaren 80), maar ik zeg wel dat wireless niet in alle gevallen super is. Nederland is geen Duitsland. Iedere parkeermeter heeft hier al koper …. goedKOPER en stabieler wordt het gewoon niet om daar de komende jaren geld aan te verdienen.
We zijn het eens op het punt dat Wimax in de toekomst een speler gaat worden. We zijn het oneens over de standaard die het gaat redden. Ik zeg de 2.4 ghz versie. Argumenten: prijs en mogelijke upgradebaarheid van huidige hotspots.
Wij zijn het zeker ook niet eens over de mate van garantie die de betrokkenheid van grote bedrijven betekent voor het slagen van technologie. Ik heb in de praktijk teveel (mooie) initiatieven zien mislukken, ondanks dat daar hele grote bedrijven bij betrokken waren. Het kan maar zo zijn dat we volgende maand een startup hebben die met een ei van columbus op de markt komt …. ik heb wat ex-intel mensen gesproken die een heel stoer proof of concept hebben. Even afwachten wat er gaat gebeuren als de patenten rond zijn, etc.
En we hoeven het niet met elkaar eens te zijn. Dat is het mooie van dit land.
@ Roy dat klopt dat is ook het aardige van deze discussie waarin “het gelijk” zoals gewoonlijk aan de einstreep ligt. Dank voor je zeer gewaardeerde en leerzame bijdrage. (op die snor na dan ):)
2,4 Ghz WiMAX ? 100 mWimax ?
Dat is een beetje te cryptisch, maar kan iemand me uitleggen waarom 100 mW aan WiMAX het veel beter zou doen dan 100 mW 802.11a,b,g of n ? WiMAX in de licensed band 3,5 en 2,6 heeft nogal voordelen vanwege de power die je ervoor kan gebruiken. Maar met gelijke uitgangspunten zoals de 2,4 Ghz zie ik niet veel winst voor WiMAX.
Wellicht zie ik wat over het hoofd.
“WiMax ook wel Wireless Local Loop genoemd” & “met veel relatief goedkope communicatie mogelijkheden.” ?!
Ik stel voor dat je deze twee constateringen toch eens nader onderzoekt….
E.
IK ben het trouwens volledig eens met de opmerkingen van Mark (Boos).
Discussies over Wimax “op” 2.4 Ghz en 100mw zendvermogen zijn gewoon onzinning….
E.
Gerelateerde artikelen
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!
Marketingfacts. Elke dag vers. Mis niks!