Economisch weerbericht (72): Stemadvies

In het hele land gaan stemmen op, onder meer van economen, om de volgende Kamerverkiezingen in het teken te stellen van de economie. Dan heeft de kiezer de gelegenheid zich uit te spreken over de bezuinigingen, waar ambtenaren nu al sinds september over denken. Daar hadden ze een half jaar de tijd voor, dus zijn dank zij de val van het kabinet zijn de gemeenteraadsverkiezingen van komende woensdag de eerste en waarschijnlijk toonaangevende graadmeter voor 9 juni. Hoog tijd voor een stemadvies.

Kort en krachtig luidt dat: denk aan de lange termijn en hang daar uw partijpolitieke keuze aan op. Natuurlijk is het een illusie om te denken dat de kiezer een deugdelijk gemotiveerde selectie kan maken uit het palet aan opties op de vaderlandse politieke markt, terwijl dat met de financieel-economische uitdagingen van vandaag meer dan ooit nodig is. De Romeinen in hun tijd wisten het wel: het is tijd voor een dictator.

Maar ja, lange termijn en dictator zijn beide helaas uitgesloten in onze parlementaire democratie. In het licht van de wereldwijde crisis kunnen we ons mooi verschuilen achter de noodzaak van mondiaal optreden. Het probleem is alleen, dat iedereen dit doet.

Het interessante van de huidige crisis is, dat ze niets te maken heeft met iedeologie. Het kapitalisme van de afgelopen decennia is een mondiaal gegeven. De manier waarop we ermee zijn omgegaan, heeft ons in de huidige situatie gebracht en moet ons er weer uit helpen. Niemand verwoordt dit beter dan Martin “Fixing Global Finance” Wolf en zelfs voor de gewone man is het te begrijpen. Wolf voorspelt een nog veel grotere crisis als we niet wereldwijd de handen ineenslaan om onze geglobaliseerde financieel-economische sores te tackelen.

Natuurlijk is dat waar, zo klaar als een klontje, maar . . . Kijken we om ons heen, dan verhinderen allerlei korte-termijnproblemen in de nationale staten kordate samenwerking, terwijl bijvoorbeeld in Europa de PIIGS-problematiek onze Unie (what’s in a name) de facto al uiteen heeft geslagen. Niet mondiaal samenwerken, zegt Wolf, kan drie gevolgen hebben: het failliet van bedrijven en een depressie, het failliet van staten en inflatie, of iets daartussenin. Over wat daaraan te doen, kunnen we het beste Martin Wolf zelf aan het woord laten:

“I can envisage two ways by which the world might grow out of its debt overhangs without such a collapse: a surge in private and public investment in the deficit countries or a surge in demand from the emerging countries. Under the former, higher future income would make today’s borrowing sustainable. Under the latter, the savings generated by the deleveraging private sectors of deficit countries would flow naturally into increased investment in emerging countries.

Yet exploiting such opportunities would involve radical rethinking. In countries like the UK and US, there would be high fiscal deficits over an extended period, but also a matching willingness to promote investment. Meanwhile, high-income countries would have to engage urgently with emerging countries, to discuss reforms to global finance aimed at facilitating a sustained net flow of funds from the former to the latter.”

Helaas loopt niemand warm voor een dergelijke radicale aanpak. De meeste mensen hopen, dat we gewoon de oude vertrouwde pof-economie weer terugkrijgen. Dat zal en mag niet gebeuren, zegt Wolf. De enig zinvolle weg uit de crisis is dat bedrijven en overheden mondiaal investeren in de toekomst. Alleen de Chinezen moeten meer consumeren. De rest van de wereld niet.

“Let us not repeat past errors. Let us not hope that a credit-fuelled consumption binge will save us. Let us invest in the future, instead.”

Voor de verkiezingen van volgende week en juni in Nederland maakt het dus niet uit wat u gaat stemmen.