De toekomst van mobiel internet: nieuwe verdienmodellen

Onlangs is een groep van Nederlandse uitgevers en mediaondernemers uit Nederland op Mobile Media Study Tour 2010 naar Japan en Zuid Korea geweest. De delegatie stond onder leiding van Martijn Kole. Ontmoetingen met mobiele telecombedrijven, uitgevers, advertentiebureaus, onderzoekers, brancheorganisaties, opinieleiders en mobiele media-experts boden een kijkje in de mobiele toekomst die over vijf jaar op ons af komt. Na de internetrevolutie aan het begin van dit millennium is er nu een nieuwe kans voor uitgevers om betaalde diensten te ontwikkelen en het verdienmodel uit te breiden. De mobiele telefoon in Japan en Zuid Korea kent veel functionaliteiten: TV kijken, portemonnee, OV-kaart, sociale media-toepassingen, gamen, muziek luisteren, navigeren, marktplaats, sleutel, snel surfen op het web en ook nog bellen. Martijn vertelt ons zijn belangrijkste observaties en hij laat ons weten wat zijn eye-openers waren.

Waarom is het Japanse model, en in iets mindere mate het Zuid Koreaanse model, zo succesvol?

In Japan zijn de spelers in de mobiele waardeketen al 10 jaar met elkaar bezig een mobiele breedbandmarkt te ontwikkelen. Er is een goede samenwerking tussen mobile carriers (netwerkaanbieders), fabrikanten van mobieltjes en content-providers. Met vallen en opstaan heeft zich dit ontwikkeld tot een evenwichtig mobiel ecosysteem waarbij de gebruiker toegevoegde waarde diensten ervaart tegen redelijke kosten en alle spelers geld verdienen. In Japan heeft de overheid afgezien van een licentievergoeding voor de netwerklicenties. In Nederland in casseerde de overheid 2,7 miljard euro voor de 3G licenties. Geld dat beter gestoken kan worden in een goed netwerk, toegevoegde waardediensten, een heldere flatfee datastructuur en standaardisatie. Een andere factor is superieure technologie. In Korea is 20 mb/s via je mobiele telefoon al jaren gewoon en kan je perfect videobellen, TV kijken, gamen en dergelijke. De gebruiker ervaart geen verschil in snelheid/bandbreedte tussen mobiel en internet via je PC. In Japan komt eind 2010 het LTE netwerk beschikbaar en dan kan de mobiele klant surfen met 100mb/s. Samenvattend: revenu share van 90% ondeck mobiele eco-systeem kan alleen goed werken als de content partijen er echt geld mee kunnen verdienen, eenduidige prijsmodellen en 3G licenties niet verkocht door de overheid.

Hoe verdienen contentpartijen geld?

In Japan is 90% van de 110 miljoen mobiele telefoonaansluitingen een post paid abonnement. Het gebruik van data is ongekend hoog. Daarvoor heeft men een simpel flat fee datakostenmodel, namelijk een lichte varient van ongeveer € 20 en een zware variant van ongeveer € 40,-. Zo weet de mobiele gebruiker precies wat hij aan toe is. Verder zijn de mobiele portals van de operators voorzien van veel toepassingen en inhoud (on deck). Er is veel samenwerking tussen operators en content owners. Bij een zogenaamde on deck samenwerking loopt de revenu share voor de content owner op tot 90%. Voor de off deck allianties ontvangt een uitgever tot 70% van de omzet. Als er sprake is van personalisatie, relevantie en hoge service (door o.a. alerts of archief) dan

betaalt men extra voor mobiele diensten

Welk bedrijf dat jullie hebben bezocht vond je het meest interessant?

Navitime. Geavanceerde realtime navigatie via je mobiel waarbij je kan kiezen voor een wandelroute die overdekte locaties suggereert bij regen, die je calorieverbruik bijhoudt en die voor je uitrekent hoeveel CO2 uitstoot je genereert afhankelijk van keuze van route en/of vervoermiddel. Live worden vertragingen van bussen en treinen doorgegeven en suggesties gedaan waar uit of in te stappen teneinde beter een bepaalde aansluiting te kunnen halen. Dit soort toepassingen kennen miljoenen betalende gebruikers. Consumenten zijn bereid te zijn om voor gemak te betalen. Navitime heeft in Japan 4 miljoen klanten die gemiddeld 3 usd per maand betalen.

Wat zou er volgens jou ook in Nederland werken?

Kansrijke ontwikkelingen zijn die op het gebied van mobile commerce, coupons en mobiele betaaltechnologie. In Japan en Korea is men al jaren gewend om men een mobiele telefoon te betalen, in het openbaar vervoer, bij McDonalds en als het warm weer is vriend of vriedin een mobiele coupon te sturen waarmeen een ijsjes kan worden afgehaald bij de winkel om de hoek. De technologie is er, gebruikers hebben er volgens mij behoefte aan. Maar het vergt veel pre-competitive afstemming over standaarden e.d. die minder in onze zakelijke cultuur en EU-regelgeving zit.

Wat zou absoluut niet werken?

Zeer populaire toepassingen zijn de Manga-strips op je mobiele telefoon of PSP. Mede omdat Japanners gewend zijn enkele uren per dag in het openbaar te reizen vanwege woon-werk verkeer. En de Avatar-cultuur is groot. De grote sociale media sites zoals Gree hanteren de avatar-metafoor. In Japan, en in minder mate Korea durft men zich in het algemeen minder direct uit te spreken in woord, gebaar en uiterlijkheden. Dat gebeurt uitbundig via social media.

Om tot de conclusie te komen dat Japan en Zuid-Korea vijf jaar voor lopen, moet je een goed beeld hebben van de Nederlandse mobiele markt. Zijn er nog gebieden waar Nederland voorloopt op Japan en Zuid-Korea?

De categorie van Smart phones zoals de BlackBerry en iPhone bestaat nog niet zolang in Japan en Korea. Daar hebben de zogenaamde feature phones een groot marktaandeel. In een kenniseconomie zoals die van Nederland, waar professionals veel reizen en de scheiding tussen werk en privé steeds minder wordt is de smart Phone een heel belangrijk communicatiemiddel geworden.

Kun je ons ten slotte nog interessante marktontwikkelingen vanuit Japan en Zuid-Korea meegeven?

Momenteel schakelen ze in Japan over naar $G LTE netwerk met snelheden tot 100 MBPS. In Korea werken ze aan mobielenetwerktechnologie die over 2 jaar beschikbaar is voor de markt van 3,6 GB/ps. In Japan ligt de gemiddelde omzet per maand per mobiele beller op € 100,-. In Nederland is de zogenaamde ARPU in de consumenten markt € 28,- en de zakelijke markt € 50,-. Datadiensten worden heel belangrijk voor de operators. Het aandeel voice in de Arpu neemt naar verwachting binnen enkele jaren toe tot 60%. Meer dan 60% van alle devices is GPS enabled en NFC (Near Field Communication) dat biedt veel mogelijkheden voor location based services en spotcasting.

Martijn Kole is partner bij HGRV Adviseurs Managers en directeur / eigenaar van De Tijdstroom Uitgeverij. Vanuit persoonlijke nieuwsgierigheid naar digitale media ontwikkelingen organiseert Martijn Kole zakelijke studiereizen voor bestuurders en ondernemers naar interessante leeromgevingen zoals Silicon Valley, China, Japan en Zuid Korea. Informatie over de recente Japan en Zuid-Korea reis : www.shift-happens.nl