Hoe innoveert een corporate als een startup?

Verslag van Online Tuesday #56

Afgelopen dinsdag stond tijdens Online Tuesday het onderwerp van corporate innovatie centraal: hoe vernieuwen grote bedrijven zichzelf en hun producten en diensten alsof ze startups zijn? Aan het woord kwamen een Omar Mohout, professor in ondernemerschap, Willem Schellekens, mede-oprichter van de corporate accelerator van ING en Dirk Schluter, mede-oprichter van FONK, dat startups én corporates helpt innoveren.

Omar Mohout

Omar Mohout is professor of entrepreneurship aan de Antwerp Management School. Als het gaat om innovatie, zijn er twee punten waarop wordt gefocust. Het eerste is disruptie, het toverwoord in Silicon Valley. De ‘ontdekker’ van de term, Clayton Christensen, startte onlangs een investeringsfonds voor disruptieve bedrijven. Na 1 jaar was het geld op en was er geen winst behaald. De les: disruptie is niet voorspellend en het is een verkeerde focus.

Een tweede focus is digitale strategie. Hoe begin je daaraan? Volgens Mohout moet je je afvragen: hoe bereik ik hyperschaalbaarheid? Want als je daarnaar streeft ga je vanzelf iets digitaals doen.

Voorbeelden van hyperschaalbare bedrijven zijn 3Dhubs, Instagram en Yo!, de app die 3 miljoen gebruiker bereikte en werd gemaakt door 1 individu. Klein team, grote impact, dat is waar het om gaat.

Dat zit ‘m in het DNA van het businessmodel, dat rust op drie pilaren:

1. immateriële activa: voor zaken als muziek, patent, franchising, software, data kost replicatie nagenoeg niets en de kwaliteit blijft 100 procent hetzelfde;
2. technologie als een hefboom: de grammofoonplaat maakte bijvoorbeeld muziek onafhankelijk van tijd en ruimte, artiesten werden hyperschaalbaar;
3. gratis distributie: dankzij (mobiel) internet kun je voor bijna niets 40 procent van de wereldbevolking bereiken.

Dat betekent dat je met een klein team de hele wereld kunt bereiken. Je hoeft dus niet meer groot te zijn, sterker nog: het kan een nadeel zijn. Je bent namelijk minder wendbaar.

Het nadeel van de gratis distributie is, dat je direct op wereldschaal opereert en concurreert. En die wereld geldt de ‘power law’: de nummer 2 in een markt heeft maximaal de helft van het marktaandeel van de nummer 1, de nummer 3 maximaal 50 procent van nummer 2, etc. “Er is geen tweede plaats, er is alleen eerste verliezer”. Daarom heeft Uber een waardering van 40 miljard dollar: men verwacht dat zij de nummer 1 zullen blijven.

Denk kortom niet te veel in atomen, maar in bits. Combineer dat met technologie als hefboom en gebruik de gratis distributie. Innovatie en creativiteit hebben geen limieten. Je kunt dus tegen lage kosten iets moois in de wereld zetten!

Willem Schellekens

Willem Schellekens is mede-oprichter van de ING Innovation Studio, de corporate accelerator van de bank. Tijdens een recent bezoek aan Silicon Valley raakte Schellekens verder overtuigd van de kracht van het netwerk, o.a. op basis van verhalen van het (hiërarchische) Amerikaanse leger dat in Afghanistan regelmatig verslagen werd door de Taliban, dat vanuit een netwerkstructuur werkte.

Die gedachte leidde ING ertoe om niet meer in de traditionele silo’s te werken, maar in multidisciplinaire “tribes, guilds, chapters & squads”, “the spotify way of working“. Daarnaast werd een andere methodologie toegepast, gebaseerd op design thinking, lean startup en agile & scrum. Ervaren managers werken perfect voor bestaande business, vanuit intuïtie. Maar bij innovatie werkt dat juist tegen. Want als je aannames maakt over hoe mensen werken, heb je een probleem.

Wat is nou het nut van een grote partij als ING om samen te werken met startups? Om daarachter te komen, deed ING een test. De betreffende partij was Tabster, een app die betalingen in de horeca wil innoveren, wil vereenvoudigen. Zij wilden een connectie maken met het kassasysteem van een bar. Die systemen blijken helaas gesloten te zijn. In de traditionele werkwijze zou de ING zijn gaan praten met de producenten van kassasystemen. Nu koos men ervoor een tweedehands exemplaar aan te schaffen en te hacken, waardoor ze met een eenvoudige toevoeging een connectie konden maken. Dat dwars er doorheen gaan of een omweg verzinnen, dat is waar het om gaat in innovatie.

Vervolgens hield ING een interne competitie, waarbij wereldwijd 1.800 ideeën van eigen medewerkers werden teruggebracht tot 3 die daadwerkelijk een investering kreeg om de volgende fase in te gaan. Ook werd een externe competitie opgezet, waarvan er ook 3 aan boord werden genomen. Samen doorlopen deze 6 ideeën de fases van validatie met echte klanten: is dit een probleem dat het echt waard is om op te lossen? Juist het challengen van het denken in geijkte businessmodellen is daarbij binnen de bank belangrijk.

Wat zijn nou de belangrijkste kansen voor een onderneming als ING in het werken met startups? Allereerst is leren, het leren van de wendbaarheid van startups. Daarnaast kunnen de startups doorgroeien naar de status van een preferred supplier van ING, een partner van ING of – als ervoor gekozen wordt niet samen verder te gaan – alleen een investering. Die investering blijft overigens beperkt tot 50.000 euro, om op geen enkele manier te impliceren dat ING de startup overneemt of controleert. Ze moeten eigen beslissingen maken.

Dirk Schluter

Dirk Schluter is mede-oprichter van FONK, een bureau dat werkt met startups en grotere bedrijven. In het geval van startups participeren ze regelmatig door een belang te nemen in de onderneming. Voorbeelden van apps waaraan ze werken, zijn WeTransfer (de ‘specialty products’) en Maily, een app waarmee jonge kinderen kunnen mailen, bijvoorbeeld met de grootouders. Een voorbeeld voor FONK is Betaworks, een fonds dat een team van mensen om zich heen verzamelt dat zij kunnen inzetten voor de bedrijven waarmee zij samenwerken, zoals Airbnb en Pinterest.

FONK maakt digitale producten die waarde moeten toevoegen in de échte wereld. Daarbij moet een product voldoen aan 3 elementen: actief bezig zijn, de creativiteit van mensen stimuleren en de sociale context moet worden opgezocht.

Als het gaat om startups, dan is er een schril contrast met grotere ondernemingen, waarin bila’s, watervalmethodieken en task forces aan de orde van de dag zijn. Daarnaast is de mindset van startups vaak gerelateerd aan kapotmaken, aan disrupten. Maar daarbij kun je ook jezelf disrupten, zoals Uber aan het doen is met uberPOP. Innovatie hangt ook af van een veilige omgeving, waarin je kunt falen, waarin de ceo voorop loopt in ambitie, en van een goed team, maar dat hangt niet altijd samen met grote corporates.

De methodiek die FONK gebruikt bij hun klanten, noemen ze de “wasstraat”. Dat proces is erop gericht te achterhalen wat consumenten willen, terwijl ze dat vaak zelf niet weten – en de founders van een startup ook niet. De stappen die FONK gebruikt zijn het creëren van persona’s, archetypen gebruikers die ze toetsen aan een mentalitymodel. Deze mensen worden in een user experience map gezet, waarin de punten worden gedefinieerd waarop waarde kan worden toegevoegd. En vervolgens wordt dit gevalideerd met de doelgroep. En dit alles op papier.

Een voorbeeld dat Schluter noemt, is Fixico, een app die ontstond vanuit de persoonlijke frustratie van een van de oprichters over de ondoorzichtigheid van de schademarkt. Het leidde tot een app waarbij garages op basis van foto’s van een schade een offerte kunnen uitbrengen voor het herstel. Inmiddels hebben corporates interesse getoond in het gebruiken van deze methodiek, een mooi voorbeeld van de mogelijke samenwerking tussen startups en grote bedrijven.

Video

Het hele programma is terug te zien in de videoregistratie.

Partners en sponsoren

Online Tuesday is het maandelijkse event over online marketing dat wordt georganiseerd door Marketingfacts, Traffic4U, NEWPEOPLE, DQ&A Media Group en PostNL.

Online Tuesday wordt mede mogelijk gemaakt door onze sponsoren Nextail, Exponential, MeasureWorks en Massarius. De videoregistratie en livestream worden verzorgd door Voormedia.