De keuze voor de uitgever: boek apps of enhanced ebooks?

Ebooks zijn er al heel lang, maar ze werden pas interessant met de komst van ereaders en tablets. Toch bleven ebooks vooral goed voor tekstboeken. En zelfs dan was het vaak nog een gemankeerd product: moeilijk te kopen en te installeren, ja vaak zelfs niet passend op elk type ereader. Publification in Engeland lijkt daar iets op te hebben gevonden met hun platform onafhankelijke browserbooks.

Nog grotere problemen waren er met sterk geïllustreerde ebooks. Koos je bijvoorbeeld voor een andere lettertype, dan ging het beeld op een rare manier door de tekst wandelen. De goede koppeling tussen die twee ontbrak. Maar ook de oplossing daarvoor heeft men steeds beter onder de knie, zoals Yudu in de Verenigde Staten laat zien, hoewel deze wel platformgebonden is.

Meer en meer zijn uitgevers dus in staat om zogenaamde enhanced ebooks te maken, met toevoeging van bewegend beeld, foto’s en geluid. Met de nieuwe ontwikkelingen komen ebooks steeds dichter in de buurt van de mogelijkheden die boek apps bieden. Als we bedenken dat het produceren van (enhanced) ebooks een stuk goedkoper is dan het maken van boek apps en als we met de komst van de iBookstore ook nieuwe distributievormen in Nederland zien verschijnen, dan vraag je je af welke keuze je als uitgever moet maken. Wij, bij Books2download, doen dat dus ook, want we maken zowel ebooks als boek apps. Voor onszelf, maar ook in opdracht van derden.

De overeenkomsten

Als we het puur technisch bekijken, dan moet ik toegeven dat we een aantal basic boek apps ook als ebook hadden kunnen maken. Sproet, de stoutste pony van stal en Daar komt aap bijvoorbeeld, die we maakten voor Gottmer Uitgevers, of ons eigen Mus op het net, zijn leesboekjes voor beginnende lezers. Juist om dat lezen te benadrukken hebben we gekozen om de apps heel basaal te houden.

Maar ook ingewikkelder boek apps die ik zag verschijnen, hadden zonder veel wijzigingen als enhanced ebook gemaakt kunnen worden. Pas geleden bijvoorbeeld de boek app Gelukkig zijn we machteloos, naar het boek van Ivo Victoria. Ja, zelfs de internationale hits als On the road van Jack Kerouac of Waste Land van T.S. Elliot hoeven technisch gezien geen app te zijn.

De verschillen

Waar zit dus het grote verschil? Technisch gezien zit dat in de aard van de mogelijkheden. Met boek apps ben je in staat om daadwerkelijk met de content zelf bezig te zijn; om het daarmee tot een ander product te maken dan het oorspronkelijke boek. Wij deden dat bijvoorbeeld met de app van het prentenboek Timo en het toverboek en met de app van het voorleesboek De gelukkige olifant van Youp van ‘t Hek, die we in opdracht van uitgeverij Leopold maakten. Beweging, animatie en special effect geluid zijn een integraal deel van beide verhalen. We hadden deze apps niet als enhanced ebook kunnen maken.

De boek apps die ik noemde van Ivo Victoria en van T.S. Elliot en Kerouac, zijn erg leuk en Waste Land vind ik zelfs prachtig, maar meer dan een lardering met foto’s en video is het eigenlijk niet. Het voegt al dan niet interessante extraatjes toe, maar raakt niet de inhoud. Bij apps op basis van volwassenen literatuur, zou ik ook geen voorbeelden kunnen bedenken, waarbij dat wel hetgeval is. Marcel Möring opperde zo’n project vorig jaar tegen me, maar ik heb geen idee wat daarvan de status is.

Toch voorkeur voor boek apps

Waarom maken we dan toch apps, die evengoed enhanced ebooks zouden kunnen zijn? Dat had te maken met de afwezigheid van de iBookstore in Nederland. En daarnaast speelt de zichtbaarheid en vindbaarheid een rol. Ik heb eerder een artikel geschreven over de commerciële keuze tussen Apple en Android. Eigenlijk komt het erop neer dat er technisch weinig reden is waarom je niet zou kiezen voor een Android app, maar dat de Android Market een hele slechte winkel is, waardoor het maken van een betaalde app voor dit platvorm vooralsnog een te groot risico is.

Door de recente komst van de Nederlandse iBookstore, vroeg ik mij af of dit een mooie kans is om eerder voor enhanced ebooks te kiezen. Het met één klik kopen en installeren, zoals we dat kennen van de App Store, zou voor een doorbraak kunnen zorgen. Maar ik heb het bekeken en stel mijn keuze voor het ebook in plaats van de app voorlopig uit. Met de iBookstore doet Apple een Androidje. De winkel heeft een hele slechte zoekfunctie, veel oninteressante titels en nog erg weinig Nederlandse titels. Hij is onbegrijpelijk slecht in vergelijking tot de App Store.

Verwachting

Voor de toekomst verwacht ik echter wel dat er door uitgevers vaker voor enhanced ebooks in plaats van apps zal worden gekozen dan nu het geval is. Uitgevers worstelen nogal met het verdienmodel van de boek app. Als de kosten aan de productiekant omlaag kunnen en als er een goede winkel is waarbij consumenten gemakkelijk de ebooks kunnen vinden, kopen en installeren, dan zal dat een goed alternatief zijn voor veel boek apps. Zeker als de prijsacceptatie voor ebooks veel ruimer is dan die van apps. Een boek app die meer kost dan € 4,99 is een uitzondering, voor ebooks wordt makkelijk het dubbele of meer gevraagd.

Boek apps zullen echter een belangrijke rol blijven spelen door de mogelijkheid die ze bieden om interactie, bewegend beeld en geluid tot een integraal onderdeel van het verhaal te maken. Ik verwacht daarom dat het steeds minder vaak om het verappen van een bestaand boek zal gaan, maar om het maken van een nieuwe boek app, waarbij een speciaal voor het medium geschreven verhaal het uitgangspunt is, óf waarbij het verhaal van een reeds bestaand boek uitgangspunt is, maar niet het boek zelf.