Agritech-pionier Pieter Hoff (Groasis) wacht nog op grote doorbraak

Pieter Hoff, pionier in duurzaamheid, werkte zijn hele leven in de bloembollen- en bloementeelt. Na veertig jaar besloot hij zijn bedrijf te verkopen en de rest van zijn leven te wijden aan het oplossen van een groot probleem: de droogte in de wereld. De doorbraak moet nog komen, maar Hoff heeft vertrouwen. “Zonder doorbraak is het geen succes, maar een hobby. Maar wel een hele serieuze hobby.”

“Tijdens mijn reizen zag ik dat in veel droge landen iedereen druppelbevloeïng in de landbouw gebruikt. Tegelijkertijd klaagt iedereen over de zakkende grondwaterstand. Dit gaat helemaal verkeerd, dacht ik. Er waren landen waar het grondwaterpeil een meter per jaar omlaag ging en nu nog steeds. Dat loopt een keer vast en als dat een strijd oplevert tussen de stad en het platteland dan gaat de stad winnen. Dus ooit zal de agrarische sector op een andere manier moeten omgaan met het verbruik van water. Het moet efficiënter.”

Duurzame donut

Hoff bedacht een systeem waarmee je in droge geërodeerde gebieden die ooit vruchtbaar waren, zonder irrigatie met meer dan 90 procent minder water bomen kunt planten. Hij noemde zijn vinding Groasis. “De kern van de oplossing zou je een intelligente emmer kunnen noemen. Daarmee kun je planten, bomen, struiken of groenten planten. Als je dat doet met druppelbevloeiing, dan heb je daar eeuwigdurend vijftien liter per boom per dag voor nodig. Wij hebben eenmalig ongeveer honderd liter nodig. Het is een afbreekbare bak gemaakt van oud papier. Hij ziet eruit als een donut. Er zit een gat in het midden, daar plant je een boom in en die donut geeft iedere dag een klein beetje water.” Zo veel dat de boom niet dood gaat, maar wel wordt gestimuleerd om zelf met zijn wortels op zoek te gaan naar meer water.

“Gebieden met grote droogte gaan altijd samen met armoede”

Het systeem werkt zo goed dat er zelfs in extreem hete gebieden op deze manier bomen geplant kunnen worden. “We zitten op plekken die ongelooflijk zijn. Bijvoorbeeld in Mexico, vlakbij de grens met de Verenigde Staten. Daar was het vorig jaar 58 graden, grote zandstormen en een hazenplaag. Het zand wat daar ligt zijn duinen, dus die verplaatsen zich. Dus vandaag doe je de bak onder de grond en morgen staat hij zo’n eind boven de grond. We hebben geplant in januari en vorige week een telling gedaan: we zitten op 94,8 procent nog levende bomen. Met druppelbevloeiing komen ze daar maar tot 30 procent en dan geven ze elke dag tien liter water. Dus je weet: dit gaat daar doorbreken, maar iedereen is voorzichtig. Ze zien dit nu, maar willen weten of het er over twee of drie jaar ook nog goed uitziet.”

Droogte en armoede

Groasis maakt ondanks alle vooruitgang en goede resultaten na vijftien jaar nog steeds geen winst. Dat komt met name doordat gebieden met grote droogte hand in hand gaan met armoede. De aanschaf van het systeem plus een vruchtboom is voor veel mensen te hoog gegrepen. Officiële instanties lieten het afweten toen Hoff hen vroeg een speciale regeling in het leven te roepen om de arme mensen te helpen. Hoff besloot de Groasis zodanig aan te passen dat die ook geschikt werd voor groententeelt.

“Een groenteplant geeft na drie maanden geld”, zegt Hoff. “Daarmee heeft de man of vrouw die de boom plant na drie maanden cashflow en die moet dusdanig hoog zijn dat hij daarmee de bak en de boom kan betalen.” In de deksel zitten nu vier plantgaten, waar groenten in kan worden gezet. De boom staat nog steeds in het midden. De geschikte groentenplanten zoals tomaten, aubergines, komkommers, meloenen, pompoenen en watermeloenen leveren per plant veel kilo’s op. “Die kunnen worden verkocht op de lokale markt. Zo creëren ze voedsel voor hun gezin en hebben ze een beetje geld om de bak aan te schaffen. Dus uiteindelijk een technische oplossing voor een praktisch probleem.”

“Zonder doorbraak is het geen succes, maar een hobby”

Iedere Groasis die wordt verkocht is meegenomen, maar het wachten is op de grote doorbraak. “De grote doorbraak hebben we nog niet meegemaakt. Dus eigenlijk zou je moeten zeggen dat zonder doorbraak het geen succes is, maar een hobby. Wel een hele serieuze hobby. Die doorbraak hangt af van het vinden van de balans tussen de kostprijs en het nut voor de klant.” Dat dat moment komt, is zeker, volgens Hoff. De wereldbevolking stijgt alleen maar en daarmee ook de behoefte aan water waarmee planten kunnen groeien. “De United Nations hebben voorspeld dat in 2025 48 landen een watertekort hebben. Er zijn ook heel veel landen die enorme investeringen doen om van zeewater zoet water te maken. Dat heeft weer enorme gevolgen voor de zee: die wordt zouter, er komen algen in, de zee wordt groen en het is super duur. Vijftien jaar geleden was het geen hot item, maar nu wel.”

Hydroponics

Aangezien landen voedsel goedkoop willen houden rust er ook een taboe op het belasten van drinkbaar water. “Het is voor een overheid bijzonder moeilijk om watergebruik aan banden te leggen. Dus overheden wachten ook op oplossingen en dan pas zullen ze dingen gaan verbieden. Zoals in Nederland twintig jaar geleden hydroponics werd ontwikkeld voor tomaten toen kon de regering zeggen je mag de grond niet meer ontsmetten met methylbromide. We wisten allang dat het slecht was, maar er was geen alternatief. Toen het alternatief er kwam werden er gelijk maatregelen afgekondigd.”

Groasis lijkt een mooi alternatief voor het huidige waterverbruik, maar soms maakt Hoff zich zorgen of hij de doorbraak zelf nog gaat meemaken. Ook de zoon van Hoff maakt zich inmiddels hard voor de zaak. “Die is hier alle dagen mee bezig. Dus het is geen schip met één mast. Het bedrijf groeit en dus kan ik me meer focussen op die teelt waar mijn hart ligt. Mijn zoon woont in Londen en heeft twaalf jaar geleerd in de corporate wereld wat nuttig is wanneer het bedrijf straks wel groot wordt, want daar gaan we vanuit. We zijn gewoon positief.”